Autobiografia rosyjskiego opozycjonisty Aleksieja Nawalnego, zatytułowana „Patriota”, trafiła 22 października do czytelników w 19 krajach, w tym w Polsce. „Jeśli w końcu mnie dopadną, ta książka będzie pamiątką po mnie” - pisze autor, który na początku 2024 r. zmarł nagle w łagrze na Dalekiej Północy.

Książkę otwierają sceny rozgrywające się w 2020 r. w czasie lotu z Tomska do Moskwy, podczas którego doszło do próby otrucia Nawalnego.

Pisane są w konwencji kryminału. „Wtedy umarłem. Uwaga, spoiler: ale nie na śmierć”

— wyznał polityk.

Po pobycie w berlińskim szpitalu, gdzie lekarze uratowali mu życie, zaczął pisać swoje wspomnienia.

Wiele akapitów Nawalny poświęca refleksjom dotyczącym Rosjanom i Rosji. Podszedł on do swojej ojczyzny bardzo refleksyjnie.

Dla mnie Rosja stanowi jeden z elementów, z których się składam. Jest jak prawa ręka albo lewa noga. Nie da się opisać, czy się je lubi czy nie

— czytamy.

Jednocześnie nie szczędzi krytycznych słów wobec rosyjskich przywódców. O Michaile Gorbaczowie pisze: „Był niedorajdą i dokładnie za to muszę mu podziękować”, zaś o Borysie Jelcynie - że był „pozbawiony autentycznej motywacji ideologicznej; kierował się wyłącznie żądzą władzy”.

Niewiele miejsce w książce Nawalny poświęca Władimirowi Putinowi, którego określa mianem „szaleńca”, który „głowę ma pełną mesjanistycznych obsesji”. „Czasem coś kliknie mu w głowie, a on pisze nazwisko na kartce i wydaje rozkaz: „Zabić go”

— napisał polityk.

Rosjanie to dobrzy ludzie, tylko liderzy nam się nie udali

— podsumował.

W książce pojawia się wiele osobistych fragmentów dotyczących najbliższych, w tym żony Julii, córki Daszy i syna Zacharija. Nawalny przyznaje w książce, że choć nie jest romantykiem to bywa sentymentalny. „Płaczę jak bóbr na filmach o samotnych szczeniaczkach” – wyznał. Jak dodał, przed każdą podróżą musi na moment przysiąść, „aby przywołać dobrego ducha lub bóstwa”. W autobiografii wymienił także ważne dla niego książki (m.in. „Wojna i pokój” oraz „Zmartwychwstanie” Lwa Tołstoja), filmy („Życie na podsłuchu”) i seriale animowane („Rick i Morty”, „Simpsonowie” i „Futurama”).

Ostatnia część książki to fragmenty więziennego dziennika, który Nawalny prowadził od 21 stycznia 2021 r. Opisuje on więzienną codzienność, która wraz z upływem czasu „powoli degraduje myśli i pragnienia”.

W więzieniu spędzę resztę życia i umrę. Nie będzie nikogo, z kim mógłbym się pożegnać

— przewidział na kartach swojej autobiografii opozycjonista, który 16 lutego 2024 r. zmarł w łagrze na Dalekiej Północy.

Książka „Patriota” zawiera fragmenty wpisów Nawalnego na Instagramie oraz zdjęcia z prywatnego albumu, jak i fotografie prasowe. Z języka angielskiego tekst przełożyły Maria Jaszczurowska i Joanna Sugiero. W Polsce książka została wydana przez Wydawnictwo Literackie.

Jak wspomniał w rozmowie z PAP przedstawiciel wydawcy, prace nad polską edycją „Patrioty” były prowadzone - podobnie jak w innych krajach - ze szczególną dbałością o to, aby tekst książki nie trafił przed premierą w niepowołane ręce.

md/PAP