„Aleksander Łukaszenka to zbrodniarz, który musi ponieść karę, stanąć przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym” - powiedział PAP Paweł Łatuszka, jeden z liderów białoruskiej opozycji, który uczestniczył w Wilnie w międzynarodowej konferencji na temat naruszania praw człowieka na Białorusi.

Łukaszenka dopuścił się strasznych przestępstw. To zbrodniarz z punktu widzenia prawa, społeczeństwa białoruskiego i opinii międzynarodowej

— powiedział Łatuszka, wiceszef Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego Białorusi Swiatłany Cichanouskiej.

Łukaszenka pociągnięty do odpowiedzialności?

Łatuszka podkreślił, że zadaniem białoruskiej opozycji, jak też celem wileńskiej konferencji, jest „zjednoczenie wysiłku przedstawicieli różnych krajów, organizacji międzynarodowych, polityków i ekspertów w celu określenia sposobów pociągnięcia dyktatora Łukaszenki i jego wspólników do odpowiedzialności”.

To, że cztery lata nie możemy wykorzystać instrumentów prawa międzynarodowego do pociągnięcia go (Łukaszenki) do odpowiedzialności, chociażby przedstawienia mu i jego wspólnikom zarzutów za popełniane zbrodnie, demotywuje społeczeństwo białoruskie, które traci wiarę w skuteczność prawa międzynarodowego

— ocenił opozycjonista.

Dane Narodowego Zarządu Antykryzysowego (NZA), którym kieruje Łatuszka, wskazują, że od sfałszowanych wyborów prezydenckich w 2020 r. na Białorusi zatrzymano ponad 65 tys. osób, złożono 5 tys. skarg w wyniku stosowania tortur lub nieludzkiego traktowania, odnotowano sześć przypadków śmierci w areszcie i pięć podczas protestów, 300 tys. Białorusinów zostało zmuszonych do opuszczenia kraju.

Na przykład dzisiaj 11 osób skazanych w Brześciu, wczoraj siedem osób skazanych w Brześciu, przedwczoraj cztery osoby

— wyliczał Łatuszka.

Zbrodnie i represje

Według niego „Łukaszenka i jego wspólnicy są winni popełnienia trzech z czterech najpoważniejszych zbrodni wojennych”: zbrodni przeciwko ludzkości związanych z masowymi represjami na Białorusi, zbrodni wojennych związanych z przymusową deportacją dzieci ukraińskich na Białoruś oraz współudziału w agresji Rosji na Ukrainę.

Czego jeszcze nie dopuścił się Łukaszenka, to ludobójstwa

— powiedział Łatuszka.

Zaapelował do Zachodu:

Dajcie nam instrument prawa, żeby pociągnąć Łukaszenkę do odpowiedzialności i doprowadzić do rozłamu w elitach Łukaszenki, bo na pewno nie będzie wielu chętnych, żeby razem z nim wsiąść do pociągu Mińsk-Haga, do Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK).

Białoruska opozycja pracuje nad zaangażowaniem MTK jako kolejnej instytucji do pociągnięcia Łukaszenki i jego wspólników do odpowiedzialności za zbrodnie przeciwko ludzkości oraz składa w europejskich sądach kolejne pozwy w ramach jurysdykcji uniwersalnej. W Polsce i na Litwie takich spraw jest około 60, w Czechach około 10, są także w Szwajcarii i Niemczech.

W lipcu tego roku w sądzie okręgowym w Warszawie wygraliśmy sprawą dotyczącą torturowania trzech Białorusinów w 2020 roku. Sprawa została przekazana do ponownego rozpatrzenia. (…)Jestem optymistą, mam nadzieję, że uda się nam odmienić sytuację i stworzyć precedens, że będą wystawiane listy gończe za sprawcami zbrodni przeciwko ludzkości

— mówił Łatuszka.

Potrzeba zaostrzenia sankcji

Podczas piątkowej konferencji w Wilnie mówiono również o potrzebie zaostrzenia sankcji wobec zwolenników reżimu Łukaszenki.

Zjednoczony Gabinet Przejściowy Białorusi chce „pełnej harmonizacji sankcji Unii Europejskiej przeciwko Rosji i reżimowi Łukaszenki”.

Istniejące obecnie różnice w polityce sankcyjnej stwarzają możliwości dla Łukaszenki obejścia tych sankcji

— zwrócił uwagę Łatuszka.

Zaapelował też „o zaostrzanie sankcji narodowych przez poszczególne kraje: Polskę, Litwę, Łotwę, Czechy”.

Międzynarodowa konferencja w Wilnie pt. „Odpowiedzialność za przestępstwa i naruszenia praw człowieka na Białorusi” została zorganizowana przez Centrum Prawa i Demokracji „Justice Hub”. Wzięli w niej udział czołowi przedstawiciele białoruskich sił demokratycznych, organizacji praw człowieka, a także przedstawiciele MSZ, ministerstwa sprawiedliwości Litwy, Prokuratury Generalnej Litwy, deputowani do PE, prawnicy zajmujący się prawem międzynarodowym z Litwy, USA, Austrii, Belgii, Gruzji i innych krajów europejskich.

CZYTAJ WIĘCEJ:

— Łukaszenka straszy… atakiem naszego państwa na Białoruś! „Polska chce najechać, ale to będzie prawdziwa wojna”

— Łukaszenka: Nie zamierzamy wykorzystywać żadnej broni jądrowej, dopóki nie pojawicie się na naszej granicy państwowej

— Łukaszenka przekracza granicę. „Władimir Putin przyleciał do Mińska na spotkanie z Aleksandrem Łukaszenką”

nt/PAP