Na karę 25 lat więzienia skazał w poniedziałek sąd w Moskwie działacza opozycji antykremlowskiej Władimira Kara-Murzę, oskarżonego o zdradę stanu. Takiego wyroku żądał prokurator.

Proces Kara-Murzy rozpoczął się 13 marca. Opozycjonista przebywał w areszcie śledczym od kwietnia 2022 roku i jest też objęty odrębnymi postępowaniami karnymi dotyczącymi rozpowszechniania „nieprawdziwych informacji” na temat rosyjskiej armii oraz uczestniczenia w działalności organizacji uznanych za „niepożądane”.

Kara-Murza był współpracownikiem jednego z liderów opozycji w Rosji, a wcześniej wicepremiera Borysa Niemcowa, zastrzelonego w 2015 roku w pobliżu Kremla. Przeżył dwie próby otrucia.

Po rozpoczęciu przez Rosję inwazji na Ukrainę Kara-Murza wraz z innymi opozycjonistami utworzył Antywojenny Komitet Rosji. Aktywiści wzywali społeczność międzynarodową do uznania władz na Kremlu, które wydały rozkaz ataku na Ukrainę, za „zbrodniarzy wojennych winnych złamania prawa międzynarodowego”.

W październiku ubiegłego roku opozycjonista otrzymał nagrodę im. Vaclava Havla, przyznawaną przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy obrońcom praw człowieka.

„Politycznie motywowany wyrok”

Wielka Brytania potępia „politycznie motywowany” wyrok 25 lat pozbawienia wolności dla rosyjskiego opozycjonisty Władimira Kara-Murzy i będzie nadal wzywać do jego natychmiastowego uwolnienia - oświadczył w poniedziałek minister spraw zagranicznych James Cleverly.

Władimir Kara-Murza odważnie potępił inwazję Rosji na Ukrainę za to, czym istotnie była - rażącym naruszeniem prawa międzynarodowego i Karty Narodów Zjednoczonych. Brak zaangażowania Rosji w ochronę podstawowych praw człowieka, w tym wolności słowa, jest alarmujący. Nadal wzywamy Rosję do przestrzegania jej międzynarodowych zobowiązań, w tym prawa Władimira Kara-Murzy do właściwej opieki zdrowotnej

— oświadczył Cleverly.

Wyraził też uznanie dla rodziny Kara-Murzy, zwłaszcza dla żony, za jej „niezachwiane zaangażowaniu w podnoszenie sprawy jej męża na arenie międzynarodowej”.

W wydanym komunikacie ministerstwo spraw zagranicznych poinformowało również, że wezwano ambasadora Rosji Andrieja Kielina, aby mu przekazać, że Wielka Brytania uważa skazanie Kara-Murzy za sprzeczne z międzynarodowymi zobowiązaniami Rosji w zakresie praw człowieka, w tym z prawem do sprawiedliwego procesu.

Reakcja UE

Skazanie rosyjskiego opozycjonisty Władimira Kara-Murzy na 25 lat więzienia pokazuje, że system sądowniczy w Rosji jest używany do wywierania presji na aktywistów, obrońców praw człowieka i na wszelkie głosy sprzeciwiające się nielegalnej agresji Rosji na Ukrainę - zadeklarował w imieniu 27 państw UE szef unijnej dyplomacji Josep Borrell.

Unia Europejska zdecydowanie potępia wyrok moskiewskiego sądu skazujący opozycyjnego polityka, działacza na rzecz demokracji i zdeklarowanego krytyka Kremla Władimira Kara-Murzę na 25 lat więzienia na podstawie zarzutów o podłożu politycznym. Dzisiejsza skandalicznie surowa decyzja sądu po raz kolejny pokazuje, że sądownictwo jest używane politycznie do wywierania presji na aktywistów, obrońców praw człowieka i na wszelkie głosy sprzeciwiające się nielegalnej agresji Rosji na Ukrainę

— czytamy w oświadczeniu opublikowanym przez Borrella.

Ten „proces” nie spełniał międzynarodowych standardów sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia sprawy przez kompetentny, bezstronny i niezależny sąd. Rozprawy sądowe były niedostępne dla obserwatorów. Rosja powinna również zapewnić dostęp do odpowiedniej opieki zdrowotnej Władimirowi Kara-Murzie i wszystkim innym osadzonym w więzieniach. W swoim ostatnim wystąpieniu przed sądem Władimir Kara-Murza powiedział, że jego proces przypomina procesy pokazowe z lat 30. XX wieku

— przypomniał szef unijnej dyplomacji.

W imieniu UE zapewnił on o solidarności ze wszystkimi Rosjanami ściganymi, więzionymi lub zastraszanymi za walkę o prawa człowieka, mówienie prawdy i krytykę reżimu.

Wzywamy Rosję do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich uwięzionych na podstawie zarzutów o podłożu politycznym. Wzywamy również Rosję do zniesienia jej opresyjnego ustawodawstwa, w tym ustaw cenzurujących prawdziwe informacje o wojnie Rosji z Ukrainą oraz ustaw dotyczących tak zwanych „zagranicznych agentów” i „niepożądanych organizacji”, które są wykorzystywane wyłącznie do tłumienia społeczeństwa obywatelskiego i niezależnych głosów

— zaapelował Josep Borrell.

Oświadczenie Departamentu Stanu USA

Rosyjski opozycyjny pisarz i historyk Władimir Kara-Murza, skazany w poniedziałek na 25 lat więzienia za rzekomą zdradę stanu, stał się kolejną ofiarą represji Kremla; ponawiamy nasz apel o uwolnienie zarówno jego, jak też ponad 400 innych więźniów politycznych w Rosji - oświadczył w poniedziałek Departament Stanu USA.

Potwierdzamy naszą solidarność z Kara-Murzą i wszystkimi odważnymi orędownikami lepszej przyszłości w Rosji, którzy są niesprawiedliwie przetrzymywani (w areszcie) - w tym Aleksiejem Nawalnym, Ilją Jaszynem i wieloma innymi. Te osoby służą swojemu krajowi i współobywatelom, ponosząc wielkie osobiste koszty, a także odważnie występując w obronie praw człowieka i podstawowych wolności

— podkreślił amerykański resort dyplomacji.

Skazanie Kara-Murzy to oznaka słabości, a nie siły Kremla. Władze w Moskwie próbują w ten sposób uciszyć dysydentów - oceniła ambasador Stanów Zjednoczonych w Rosji Lynne Tracy, cytowana przez stację CNN.

Kara-Murza wraz z mnóstwem innych Rosjan wierzy w Rosję, w której respektowane są podstawowe wolności. Wciąż będziemy podzielać tę nadzieję i pracować na rzecz takich (zmian)

— zadeklarowała dyplomatka.

Jest to kolejny zastraszający przykład represji wobec społeczeństwa obywatelskiego. (…) Rzekome „przestępstwa”, za które był sądzony Kara-Murza, to w rzeczywistości akty wyjątkowej odwagi. Uznajemy (Kara-Murzę) za więźnia sumienia, ponieważ skazano go wyłącznie za przekonania polityczne. (Opozycjonista) powinien zostać natychmiast i bezwarunkowo zwolniony

— czytamy w opublikowanym na Twitterze oświadczeniu Amnesty International, międzynarodowej organizacji broniącej praw człowieka.

Nikt nie może być pozbawiany wolności za korzystanie z (przysługujących mu) praw człowieka. Wzywam rosyjskie władze do niezwłocznego uwolnienia (Kara-Murzy). (…) Ten wyrok to kolejny cios dla rządów prawa i społeczeństwa obywatelskiego w Rosji

— oznajmił Wysoki Komisarz ds. Praw Człowieka ONZ Volker Tuerk, cytowany przez brytyjską stację Sky News.

Opozycjonista, aresztowany w kwietniu 2022 roku, był też objęty odrębnymi sprawami karnymi dotyczącymi rozpowszechniania „nieprawdziwych informacji” na temat armii rosyjskiej oraz uczestniczenia w działalności organizacji uznanych za „niepożądane”. Formalnie wyrok, który zapadł w poniedziałek dotyczy wszystkich tych oskarżeń: sąd połączył kary 18 lat za rzekomą zdradę stanu, siedmiu lat za „fake newsy” o działaniach armii i trzech lat za udział w „organizacjach niepożądanych”, zasądzając w sumie 25 lat pozbawienia wolności - podał niezależny rosyjski portal Mediazona.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Rosyjski opozycjonista wskazuje na koniec reżimu Putina! Biełkowski: 3-4 lata. Kremlowskie elity wiedzą już, że wojna jest przegrana

mly/PAP