Prezydent Andrzej Duda w artykule we włoskim dzienniku „Il Messaggero” w 230. rocznicę Konstytucji 3 Maja napisał, że kierowała się ona zasadami do dziś uznawanymi za podwaliny europejskiego ładu: poszanowaniem godności ludzkiej, wolności, równości i solidarności. Tekst prezydenta ukazał się także w węgierskim dzienniku „Magyar Hirlap”, jak również w innych mediach w różnych krajach.

CZYTAJ TAKŻE:

— Prezydent Duda w „L’Opinion”: Jesteśmy dumni z polskich osiągnięć demokracji; Praworządność jest częścią naszej tożsamości

— Pamięć o 3 Maja ponad podziałami! Politycy przypominają, ambasadorowie składają życzenia. „To konstytucja wolności”

Tekst prezydenta Dudy

W tekście opublikowanym w poniedziałek prezydent przypomniał, że Konstytucja z 3 maja 1791 roku - pierwsza w Europie i druga w świecie nowoczesna ustawa zasadnicza to „epokowe dzieło prawodawcze”, które miało wymiar historycznego przełomu.

Jej dziedzictwo, „zawarta w niej myśl ustrojowa oraz wolnościowe, demokratyczne przesłanie to ogromnie ważna część dorobku europejskiego. Dlatego przypadająca w tym roku 230. rocznica ustanowienia tej konstytucji powinna być inspirującym świętem dla całej współczesnej Europy” - podkreślił Andrzej Duda.

Jak zaznaczył, „wielkie akty ustrojowe często bywają efektem przesilenia politycznego czy kulturowego, owocem wnikliwego namysłu nad jasnymi i ciemnymi stronami dotychczasowego biegu dziejów”.

Jednak sztuka w tym - dodał - „aby mądrze naprawiać, a nie totalnie burzyć, kierując się myśleniem utopijnym, oderwanym od realiów historii”.

Nowego porządku nie da się arbitralnie zadekretować na papierze; musi być on wyprowadzony z autentycznych ludzkich doświadczeń, tęsknot i dążeń

— ocenił polski prezydent.

Wyraził przekonanie, że przykładem „udanego połączenia wizjonerstwa i realizmu” jest konstytucja amerykańska. W jego ocenie Konstytucja 3 Maja była zaś „dobrze dobranym lekiem na kryzys, który dotknął ówczesną Rzeczpospolitą”.

Wrogowie wolności uznali, że nowoczesna, wolnościowa Konstytucja 3 maja jest dla nich zagrożeniem. Absolutystyczna imperialna Rosja, przy wsparciu Prus, wywołała wojnę o konstytucję i zrobiła wszystko, aby zniszczyć jej dorobek. Ale dzieło Konstytucji 3 maja przetrwało

— napisał prezydent RP.

Podkreślił, że dziedzictwo Konstytucji 3 maja jest nieodłączną częścią „najwspanialszego europejskiego dorobku”.

„Nieprzypadkowo - wskazał - podczas obchodów 50. rocznicy Traktatów Rzymskich Konstytucja 3 maja została przywołana jako ‘jedno z pierwszych źródeł idei Unii Europejskiej’”.

Zdaniem Andrzeja Dudy także obecnie można wspólnie czerpać z ideowych założeń i dziedzictwa majowej konstytucji, „również - dodał - zastanawiając się nad dalszym kształtem integracji europejskiej oraz nad ewentualną przyszłą nowelizacją traktatów europejskich”.

Za najważniejsze wspólne wyzwania uznał „deficyt demokracji, niedoskonałe artykułowanie obywatelskiego przedstawicielstwa w kierowaniu decyzjami Unii Europejskiej”.

Ustawa z 1791 roku „kierowała się zasadami, które do dzisiaj niezmiennie traktujemy jako podwaliny europejskiej cywilizacji i europejskiego ładu: poszanowaniem godności ludzkiej, wolności, równości i solidarności” - napisał prezydent Duda.

„To wielkie święto dla Polaków i Litwinów”

Z czytelnikami rzymskiej gazety podzielił się dumą i radością w dniu 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja.

To wielkie święto dla Polaków i Litwinów, dla wszystkich narodów Europy Środkowo-Wschodniej, które stworzyły dorobek dawnej Rzeczypospolitej; to także nasze wspólne, europejskie święto. Niech będzie inspiracją do budowania jeszcze lepszej, zintegrowanej Europy

— wezwał.

Tekst ukazał się w miesięczniku opinii „Wszystko co najważniejsze” oraz w tytułach prasowych na całym świecie w ramach projektu “Opowiadamy Polskę światu” we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej, Ministerstwem Spraw Zagranicznych, KGHM Polska Miedź SA i Polską Agencją Prasową.

Artykuł w hiszpańskim dzienniku „El Independiente”

W związku z 230. rocznicą uchwalenia Konstytucji 3 Maja prezydent Andrzej Duda napisał w dziennik „El Independiente”, że jest to epokowe dzieło prawodawcze, uchwalone przez Sejm Wielki Obojga Narodów. Artykuł opatrzono tytułem: „3 maja – fiesta polska i europejska”.

Andrzej Duda podkreślił, że Konstytucja 3 Maja to pierwsza w Europie i druga na świecie nowoczesna ustawa zasadnicza, a dziedzictwo Konstytucji, zawarta w niej myśl ustrojowa i wolnościowa wraz z demokratycznym przesłaniem „jest ogromnie ważną częścią dorobku europejskiego i powinna być świętem całej współczesnej Europy”.

Prezydent przypomniał, że pierwsza na świecie konstytucja amerykańska była odpowiedzią na wyzwania historii, podobnie twórcy Konstytucji 3 maja z 1791 r. odnosili się do konkretnej sytuacji politycznej i społecznej - ustawa miała dać państwu siłę, aby mogło skutecznie przeciwstawić się wrogim działaniom sąsiednich mocarstw, które chciały zdominować Rzeczpospolitą.

To z Europy Środkowo–Wschodniej, będącej wspólnym domem narodów i kultur, płynęły nowoczesne, wizjonerskie i prekursorskie rozwiązania, a dzisiejszy jubileusz jest okazją do przywołania tej chlubnej tradycji ustrojowej – rządów prawa, demokracji i parlamentaryzmu

— podkreślił Duda dodając, że „jest to ważna część naszej tożsamości”.

Król od 1573 r. był wybierany w drodze wyborów powszechnych przez ogół szlachty, stanowiącej ok. 10 proc. społeczeństwa. Akt konfederacji warszawskiej z 1573 r. do dziś uważany jest za pomnik tolerancji religijnej. Samo ustanowienie w 1569 r. wspólnego państwa Polaków i Litwinow, Rzeczpospolitej Obojga Narodów, stworzonego na zasadzie dobrowolnej i równoprawnej unii – stanowiło fenomen w ówczesnej Europie, który dziś można uznać za pierwowzór obecnej Unii Europejskiej

— stwierdził.

Prezydent podkreślił, że Konstytucja 3 Maja przekształciła XVIII-wieczną Rzeczpospolitą w monarchię konstytucyjną, opartą na trójpodziale władz i gwarantującą obywatelom opiekę państwa.

Ta nowatorska reforma stanowiła efekt procesu politycznego, a nie krwawej rewolucji

— zaznaczył.

Wskazał, że dziedzictwo Konstytucji 3 maja jest nieodłączną częścią dorobku europejskiego.

Została przywołana podczas obchodów 50. rocznicy Traktatów Rzymskich, jako jedno z pierwszych źródeł idei Unii Europejskiej

— przypomniał.

Także dziś można czerpać z jej ideowych założeń w kształtowaniu integracji europejskiej

— ocenił.

Prezydent odniósł się do zasady: „Wszelka władza społeczności ludzkiej początek swój bierze z woli narodu” i wskazał na „deficyt demokracji w UE” oraz „niedoskonale artykułowanie obywatelskiego przedstawicielstwa w kierowaniu decyzjami UE” jako jedno z najważniejszych wspólnych wyzwań.

Odniósł się także do poszukiwań możliwości pogodzenia tradycji z nowoczesnością.

Konstytucja 3 maja była połączeniem myśli Oświecenia z kultywowaniem wartości chrześcijańskich, uznawanych za fundament jedności Europy

— podkreślił.

Kierowała się zasadami, które do dziś traktujemy jako podwaliny europejskiej cywilizacji - poszanowaniem godności ludzkiej, wolności, równości i solidarności

— dodał.

tkwl/PAP/Twitter