Dziewięć lat po tajemniczej śmierci krytyka Kremla Aleksandra Litwinienki brytyjski raport ze śledztwa obarcza winą prezydenta Rosji Putina. Brytyjscy dyplomaci obawiają się radykalnego pogorszenia stosunków z Moskwą. Rosyjskie media uważają, że „w gabinetach władzy w Albionie” są ludzie, którzy chcą spalić mosty między Moskwą i Londynem”.

Zdaniem rządowej „Rossijskaja Gazieta” publiczne śledztwo ws. śmierci byłego agenta KGB „zostało wszczęte jako alternatywa dla jawnego śledztwa koronerskiego (…), by ukryć pod szyldem tajności to, czym zajmował się Litwinienko na Albionie”.

Gdyby sprawa Litwinienki była jawna, mogłaby stać się „bombą” zdolną do ujawnienia „najintymniejszych” stron pracy brytyjskich służb specjalnych

—ocenia gazeta. Według niej „publiczne dochodzenie dało brytyjskim służbom specjalnym, „pracującym” z byłymi obywatelami Rosji ukrywającymi się na Albionie, sposobność uniknięcia niewygodnych pytań na temat celów takiej działalności”.

Jednak są podstawy, by przypuszczać, że mowa była o zbieraniu kompromitujących informacji o rosyjskich politykach, m.in. w celu szantażu i prób wywierania wpływu na wewnątrz-polityczne układy w Rosji

—dodaje dziennik. Gazeta nazywa brytyjskie śledztwo „quasi-sądowym postępowaniem” i wyraża opinię, że jego charakter, „ukryty przed wzrokiem osób postronnych”, „nie daje niezależnym obserwatorom możliwości oceny bezstronności otrzymanych zeznań”. Dodaje następnie:

Charakter wszczętej sprawy - od początku oskarżycielski wobec Rosji - budził wątpliwość co do wiarygodności dowodów, na jakie powoływano się w sądzie: przecież w charakterze świadków występowali ludzie nieżyczliwie odnoszący się do polityki Moskwy, w tym anonimowi, „zawodowi” jej krytycy i uciekinierzy, którzy otrzymali azyl w Wielkiej Brytanii

Zdaniem rządowego dziennika „w 2014 roku, na tle zaostrzenia relacji między Londynem a Moskwą z powodu wydarzeń na Ukrainie i zestrzelonego nad Donbasem malezyjskiego boeinga, rząd brytyjski zadecydował, że obiektywizm przy badaniu sprawy Litwinienki wraz ze zbytnią jawnością śledztwa może pozbawić władze tak cennego materiału propagandowego”.

Nawiasem mówiąc, w gabinetach władzy w Albionie dalej pozostają ludzie, którzy chcą spalić mosty między Moskwą i Londynem. A werdykt sądu (…) dał im kolejną szansę, by przeszkodzić w możliwym wprowadzeniu w przyszłości stosunków rosyjsko-brytyjskich na nowe tory

—konkluduje gazeta. Opiniotwórcze „Wiedomosti” w piątkowym wydaniu określają raport jako „nową bombę z opóźnionym zapłonem, zdolną do utrudnienia w jeszcze większym stopniu stosunków Rosji i Zachodu”.

Dziennik przyznaje, że w raporcie „nie powiedziano nic zasadniczo nowego”. Jednak jest on „ważny nie z powodu bezpośrednich konsekwencji prawnych; jest to informacja, która staje się publiczna i nie może nie wpływać na politykę rządu brytyjskiego”.

Liczba takich historii rośnie

—dodają „Wiedomosti”, wymieniając w tym kontekście sprawę zmarłego w moskiewskim więzieniu prawnika Siergieja Magnitskiego i prowadzone w Holandii śledztwo w sprawie malezyjskiego boeinga zestrzelonego nad wschodnią Ukrainą.

Gazeta tłumaczy, że „Rosja i Zachód w sposób zasadniczy różnią się w podejściu do tego rodzaju oskarżeń. W Rosji wszelkie oskarżenia mają charakter tymczasowy i użytkowy. Kiedy problem zostaje rozwiązany, oskarżenia można wycofać bez jakichkolwiek konsekwencji” dla osoby, której dotyczą.

Natomiast na Zachodzie „wszystko jest inaczej”

—zaznacza cytowany przez gazetę politolog Aleksiej Makarkin.

Przedstawionego w czwartek raportu sędziego Roberta Owena ws. śmierci Litwinienki „nie można „zapomnieć” i żyć dalej, jak gdyby nigdy nic. (…) Będzie o nim przypominać opozycja parlamentarna i opinia publiczna

—tłumaczy Makarkin.

Takie miny, raz podłożone, wybuchają według własnej logiki, utrudniając często normalizację stosunków, która politycznie byłaby wygodna dla obu stron

—oceniają „Wiedomosti”. „Kommiersant” cytuje w piątek źródło, które powiedziało, iż prowadzone w Rosji od 2006 roku śledztwo w sprawie śmierci Litwinienki jest już w stadium końcowym, a jego rezultaty są przeciwne do wniosków, jakie wyciągnięto w Londynie.

Ryb, PAP