W New Jersey pożegnaliśmy przed chwilą Edwarda Mosberga, ocalałego z Holokaustu polskiego Żyda, niestrudzonego i odważnego świadka historii, patriotę, niezłomnego obrońcę dobrego imienia Polski – przekazał w czwartek prezydent Andrzej Duda.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: To jest bardzo smutna wiadomość. Nie żyje Edward Mosberg, świadek historii, obrońca prawdy i wielki przyjaciel Polski. Cześć Jego Pamięci!

Wcześniej szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej Jakub Kumoch poinformował, że prezydent Andrzej Duda przerwał program pobytu w Nowym Jorku na sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, by uczestniczyć w pogrzebie Edwarda Mosberga.

Edward Mosberg urodził się 6 stycznia 1926 r. w Krakowie. W momencie wybuchu II wojny światowej miał 13 lat. Był więźniem niemieckich obozów koncentracyjnych w Płaszowie i Mauthausen. Większość jego najbliższych została zgładzona w Holokauście. W 1951 r. wyjechał do Nowego Jorku. Mieszkał w New Jersey. Był zaangażowany w rozwijanie polsko-żydowskiego dialogu. Zmarł w wieku 96 lat.

Przed chwilą w New Jersey pożegnaliśmy Pana Edwarda Mosberga, Ocalałego z Holokaustu polskiego Żyda, niestrudzonego i odważnego Świadka historii, Patriotę, niezłomnego Obrońcę dobrego imienia Polski i Polaków. Dziękujemy Panu Bogu za Jego piękne życie. R.I.P.

– napisał na Twitterze prezydent Andrzej Duda.

W czerwcu 2019 r. prezydent Duda odznaczył Mosberga Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP „za wybitne zasługi w rozwijaniu polsko-żydowskiego dialogu i upowszechnianie wiedzy o roli Polaków w ratowaniu Żydów”.

W wieku 93 lat wrócić do miasta, w którym się urodziłem i otrzymać takie odznaczenie jest dla mnie okolicznością niesamowicie poruszającą

— powiedział wówczas Mosberg.

Przyjmuję tę nagrodę w imieniu siebie, mojej żony, moich dzieci i wnuków, a co najważniejsze, na cześć mojej matki, ojca, rodzeństwa oraz 6 milionów Żydów, brutalnie zamordowanych przez niemieckich nazistów podczas Holokaustu. Ważne aby ci, którzy przychodzą po nas, byli naszymi świadkami i mieli pewność, że tragedia Holocaustu nigdy nie zostanie zapomniana

— mówił.

Odznaczenie dedykuję także na cześć tych, którzy oddali i ryzykowali swoje życie, aby ratować Żydów w czasie wojny, jak rodzina Ulmów z Markowej, a także w nadziei na lepsze relacje między narodem Żydowskim i Polskim

— dodał.

Edward Mosberg wielokrotnie uczestniczył w Marszach Żywych w Auschwitz. Zasłynął także obroną Pomnika Katyńskiego w New Jersey, który miał zostać umieszczony w mniej eksponowanym miejscu.

Mosberg poświęcił ostatnie lata swojego życia edukacji o Holokauście.

Ocalały z Holokaustu Edward Mosberg zmarł w środę w New Jersey w wieku 96 lat. Mosberg poświęcił ostatnie lata swojego życia edukacji o Holokauście. Nie powinniśmy zapominać, że nie było polskich obozów śmierci ani polskiego Holokaustu - podkreślił w swoim przemówieniu w Marszu Żywych w 2018 r.

Mosberg ostro skrytykował w maju 2019 r. szefa MSZ Izraela, Israela Kaca, nazywając go „głupim idiotą” za wypowiedź, że Polacy wyssali antysemityzm z mlekiem matki.

Niestety nie ma lekarstwa na głupotę

— skonstatował w rozmowie z ambasadorem USA w Izraelu Davidem Friedmanem przed Marszem Żywych.

Powiedział też później, że Izrael „nie ma lepszego przyjaciela niż Polska” oraz podkreślił kilkakrotnie, że winą za Holokaust obciąża wyłącznie naród niemiecki - relacjonował portal „Times of Israel”.

W 2019 r. w Krakowie prezydent Andrzej Duda odznaczył Mosberga Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi RP „za wybitne zasługi w rozwijaniu polsko-żydowskiego dialogu i upowszechnianie wiedzy o roli Polaków w ratowaniu Żydów”.

Powrót do miasta, w którym się urodziłem, by otrzymać takie odznaczenie, jest dla mnie niezwykle wzruszającym wydarzeniem. Przyjmuję ten order w imieniu swoim, mojej żony, moich dzieci i wnuków, a co najważniejsze, mojej matki, ojca, rodzeństwa i sześciu milionów Żydów, brutalnie zamordowanych przez nazistów podczas Holokaustu

— powiedział Mosberg.

Dodał również, że „poświęca to wyróżnienie tym, którzy w czasie wojny oddali i narażali życie, ratując Żydów jak rodzina Ulmów z Markowej, licząc na lepsze stosunki między narodami żydowskim i polskim”.

Mosberg urodził się 6 stycznia 1926 roku w Krakowie i miał dwie siostry. Jego rodzice byli właścicielami domu towarowego. Według relacji, jaką złożył dla Fundacji Shoah, nieco ponad rok po wybuchu II wojny światowej w 1939 r. w Krakowie utworzono getto i w jednym mieszkaniu zamieszkała tam jego najbliższa rodzina, dziadkowie i ciotka. W 1943 r. po likwidacji getta rodzinę Mosbergów przeniesiono do obozu w Płaszowie. Rok później matka i siostra Mosberga zostały przewiezione do obozu Auschwitz.

Kilka dni później on sam został przeniesiony najpierw do Auschwitz, a następnie do obozu koncentracyjnego Mauthausen, gdzie wykonywał niewolniczą pracę. Po wyzwoleniu na krótko wrócił do Polski, jednak spotkawszy się z antysemityzmem przeniósł się do Belgii, a później do Stanów Zjednoczonych.

Mosberg odnosił sukcesy jako deweloper w New Jersey i aktywnie działał w upamiętnianiu Holokaustu, współpracując z programem Marsz Żywych i występując w dwóch filmach dokumentalnych.

Pogrzeb Mosberga odbył się w czwartek na cmentarzu w Livingston w New Jersey.

Edward Mosberg odznaczony

W uznaniu wybitnych zasług w działalności na rzecz dialogu polsko–żydowskiego i rozwijaniu współpracy między narodami, za pielęgnowanie pamięci i popularyzowanie prawdy o Holokauście prezydent Andrzej Duda pośmiertnie nadał Edwardowi Mosbergowi Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP.

Na wieść o odejściu Edwarda Mosberga, którą otrzymałem dzisiaj rano, zdecydowałem, że jako prezydent RP odznaczam go Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, najwyższym polskim odznaczeniem w tej klasie. Odznaczenie zostanie przekazane córkom Pana Edwarda. Proszę, żeby zostało w rodzinie na pamiątkę

— powiedział Andrzej Duda podczas ceremonii pożegnania w New Jersey. Wypowiedź zrelacjonowano na stronach kancelarii prezydenta.

mly/PAP