20 maja obchodzimy Światowy Dzień Pszczół, ustanowiony przez ONZ z inicjatywy Słowenii. Celem jest podkreślenie znaczenia pszczół dla pozyskiwania żywności i zwrócenie uwagi na zagrożenia dla tych owadów.

Po raz pierwszy święto pszczół odchodzono w 2018 r. Z tej okazji ukazał pierwszy w Polsce raport „Biznes na rzecz bioróżnorodności”, z którego wynikało, że jednym z kluczowych dla bioróżnorodności problemów jest malejąca populacja wielu gatunków owadów zapylających – przede wszystkim pszczół. Z szacunków wynika, że ponad 300 tys. gatunków roślin (ponad 87 proc.) na świecie jest zapylanych m.in. przez pszczoły.

W Polsce występuje blisko 470 gatunków pszczół. Najbardziej znana jest pszczoła miodna.

Powodem ginięcia pszczół jest nadmierne oraz nieprawidłowe stosowanie środków ochrony roślin i nawozów, coraz większe zanieczyszczenie środowiska i niekorzystne zmiany klimatu.

Organizacje ekologicznych zwracają też uwagę na inne zagrożenia, które powodują ginięcie owadów zapylających, takich jak utrata siedlisk - bazy pokarmowej i lęgowej - następująca w wyniku zmian w użytkowaniu terenu. Dla pszczół niekorzystne są też monokultury, tj. duże areały zbóż czy kukurydzy. Aby pszczoły mogły produkować miód, muszą mieć różnorodną roślinność.

Pszczoły dostarczają miodu, propolisu, pszczelego wosku, mleczka, pyłku, ale ich praca jest także cenna z powodu działalności tych owadów przy zapylaniu roślin, krzewów czy drzew owocowych.

Statystycznie od jednej rodziny pszczelej uzyskuje się 15-20 kg miodu. Do wytworzenia 1 kg miodu pszczoły muszą odwiedzić nawet kilka milionów kwiatów.

W ostatnich latach coraz częściej ule umieszcza się w miastach m.in. na dachach budynków. Ule znajdują się też od kilku lat na dziedzińcu ministerstwa rolnictwa. Właściciel tych uli, a jednocześnie szef „Bartnika Sądeckiego” Janusz Kasztelewicz zapewnił PAP, że tam pszczoły się mają dobrze. Jak mówił, z ula można pozyskać nawet 20 kg miodu.

Wielkość produkcji miodu zależy m.in. do warunków pogodowych, takich jak susza, wilgoć czy zimno. 2019 r. produkcja miodu w Polsce wyniosła nieco ponad 18 tys. ton. W rekordowym roku 2016 polscy pszczelarze pozyskali 24,3 tys. ton miodu. Najsłabsze zbiory odnotowano w 2014 r. - tylko 14 tys. ton. Ubiegły rok też nie był dobry dla pszczelarstwa, gdyż z powodu suszy pszczoły nie mogły pozyskać nektaru.

Polski Związek Pszczelarski ocenia, że w 2020 r. w Polsce było ok. 1,7 mln rodzin pszczelich. Liczba pszczół w ostatnich latach wzrosła, jest to efekt unijnych programów wsparcia i poprawy opłacalności produkcji miodu.

W Polsce pszczelarstwem zajmuje się ponad 40 tys. osób, z tego 35 tys. skupionych jest w Polskim Związku Pszczelarskim.

Produkcja krajowego miodu nie wystarcza na pokrycie zapotrzebowania. Polska jest zarówno importerem, jak i eksporterem miodu. Duża część pozyskiwanego przez pszczelarzy miodu jest sprzedawana bezpośrednio konsumentom.

Wsparcie dla pszczelarzy

Jak informuje rząd, pszczelarze mogą liczyć na wsparcie w formie dopłat. Chodzi o tych producentów miodu, których uprawy zostały zniszczone w wyniku zjawisk atmosferycznych.

Rząd pomoże pszczelarzom oraz producentom rolnym, których uprawy zostały zniszczone w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych w 2020 r. Ponadto, wsparcie w formie dopłat do oprocentowania kredytów będzie mogło dotyczyć również zakupu udziałów w spółdzielniach prowadzących działalność dotyczącą przetwórstwa produktów rolnych lub przetwórstwa ryb, skorupiaków i mięczaków

– czytamy na www.gov.pl.

Pszczoły odpowiadają za zapylanie 80% roślin uprawnych i dziko rosnących. Jednak zmieniające się warunki pogodowe (ciepłe zimy, chłodne wiosny oraz ekstremalne zjawiska typu wichury, tornada czy gradobicia) negatywnie wpływają na prowadzenie gospodarki pasiecznej. Nasilają się również choroby pszczół, które skutkują ich dużą umieralnością. Ponadto, 2020 r. był trudnym rokiem dla rolników, nie tylko z uwagi na problemy ze zbytem produktów rolnych związane z COVID-19, ale również ze względu na niekorzystne zjawiska atmosferyczne, które spowodowały znaczne szkody w uprawach rolnych

– informuje rząd.

Premier na Dzień Pszczół

Premier Morawiecki skomentował fakt przyjęcia przez rząd rozporządzenia, które pomoże wspierać pszczelarzy.

Pomoc dla producentów rolnych jest wyrazem odpowiedzialności państwa za rolników i przyszłość naszej ziemi. Rząd przyjął rozporządzenie, które otworzy możliwości wspierania pszczelarzy. Światowy #DzieńPszczół to dobra okazja, by podziękować pszczelarzom za ich codzienny trud

mly/PAP