Wielki spór na Podlasiu. Posłowie PiS skierowali do TK wniosek ws. utworzenia podbiałostockiej gminy Grabówka

Posłowie PiS skierowali do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie nieważności rozporządzenia o utworzeniu podbiałostockiej gminy Grabówka, poprzez jej wydzielenie z gminy Supraśl - poinformował w poniedziałek szef tej partii w Podlaskiem, poseł Jacek Sasin.

TK już raz zajmował się kwestią tworzenia gminy Grabówka. W 2017 roku uznał za niezgodne z konstytucją rządowe rozporządzenie uchylające decyzję o utworzeniu tej gminy.

Gmina zacznie działać od 1 stycznia 2025 roku. Tego dnia w południe w Grabówce odbędzie się konferencja prasowa zapowiadana przez służby prasowe wojewody podlaskiego, związana z rozpoczęciem funkcjonowania nowej gminy.

Do czasu wyborów władz (rady i wójta), zarządzać nią będzie pełnomocnik wyznaczony przez premiera - Ewa Bończak-Kucharczyk. Trwają rządowe prace nad rozporządzeniem premiera dotyczącym pierwszych wyborów; zgodnie z Kodeksem wyborczym, zarządza się je i przeprowadza w ciągu 90 dni od daty utworzenia nowej jednostki samorządu terytorialnego. Według projektu rozporządzenia, wybory do rady gminy Grabówka, która ma liczyć 15 radnych oraz wybory wójta, mają się odbyć w niedzielę 16 marca przyszłego roku.

Gmina Grabówka to kilka podbiałostockich wsi, należących obecnie do gminy Supraśl, w jej skład wejdą: Zaścianki, Sobolewo, Grabówka, Henrykowo i Sowlany.

Pierwotnie ta gmina miała powstać z początkiem 2016 roku, ale ówczesny rząd PiS premier Beaty Szydło uchylił decyzję poprzedników. Wydane na kilka dni przed końcem 2015 r. rozporządzenie rządu PiS uchylające decyzję o utworzeniu gminy Grabówka zaskarżyła wówczas do Trybunału Konstytucyjnego grupa posłów Platformy Obywatelskiej. W 2017 r. TK wskazał, że w procedurze przygotowania tego rozporządzenia nie przeprowadzono konsultacji i uznał je za niezgodne z konstytucją i z ustawą o samorządzie gminnym. Gmina Grabówka wtedy nie powstała.

Utworzony po ostatnich wyborach rząd koalicyjny wrócił do decyzji o utworzeniu tej gminy. Przeciwko tym planom protestują władze gminy Supraśl i część mieszkańców; wspierają ich posłowie PiS.

Szef PiS w Podlaskiem Jacek Sasin poinformował w poniedziałek, że grupa posłów tego ugrupowania skierowała do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie nieważności rozporządzenia MSWiA o utworzeniu gminy Grabówka.

Rząd Platformy Obywatelskiej i lokalni działacze związani z PO postanowili zniszczyć tę - znakomicie prosperującą - gminę (Supraśl), podzielić, spowodować, że mieszkańcy tej gminy będą mieli mniejsze możliwości rozwojowe, niż dotychczas

— uzasadniał Sasin w nagraniu opublikowanym w mediach społecznościowych. Decyzję o utworzeniu nowej gminy ocenił jako „skrajnie arbitralną, ignorującą głos mieszkańców”.

Chodzi o kwestię referendum lokalnego. Przed wakacjami przeciwnicy podziału zebrali podpisy pod wnioskiem o takie referendum, a radni Supraśla przyjęli uchwałę o jego organizacji. Referendum miało się odbyć jako forma wyrażenia opinii przez mieszkańców. Prawnicy Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku stali jednak na stanowisku, że jest ono bezprzedmiotowe i niepotrzebne do wydania - termin upływał 12 czerwca - opinii przez radę miejską.

Po zapoznaniu się - w ramach nadzoru prawnego nad działalnością samorządów - z uchwałą supraskich radnych, prawnicy PUW ocenili, że uchwała o organizacji referendum została podjęta z istotnym naruszeniem prawa. Rozstrzygnięciem nadzorczym wojewoda stwierdził nieważność tej uchwały oraz drugiej - o powołaniu komisji do sprawdzenia, czy wniosek referendalny mieszkańców odpowiada przepisom ustawy.

Sasin poinformował, że posłowie PiS - jak to ujął - „wspierający lokalną społeczność” wystąpili z wnioskiem do TK o stwierdzenie niezgodności z konstytucją rozporządzenia o utworzeniu gminy Grabówka.

Nie może być tak, że decyduje się o mieszkańcach, nie dając szansy, aby zabrali w tej sprawie głos (…). Łamie to konstytucyjną zasadę, iż obywatele mają prawo decydować o sobie (…). Liczymy na to, że TK pomoże nam zatrzymać to szaleństwo

— powiedział.

To kroki nie tylko w obronie samorządu, ale i praworządności, przestrzegania konstytucji ale i prawa międzynarodowego

— mówił w tym samym nagraniu burmistrz Supraśla Radosław Dobrowolski.

Referendum w gminie Supraśl w sprawie jej podziału już raz się odbyło się; stało się to w 2015 r. Było formalnie ważne. Przeciwko podziałowi opowiedziało się 55 proc. głosujących, ale w miejscowościach, które miałyby wejść w skład nowej gminy, zdecydowana większość głosujących opowiedziała się za podziałem.

kk/PAP