W budżecie zabrakło pieniędzy na naukę? Naukowcy piszą list do Donalda Tuska, w którym apelują o zwiększenie środków

O rewizję projektu budżetu na 2025 rok i zwiększenie nakładów na badania naukowe, a w szczególności na Narodowego Centrum Nauki (NCN), apeluje środowisko naukowe do premiera Donalda Tuska. Pod dokumentem podpisało się ponad 2,5 tys. osób.

W liście otwartym do premiera Donalda Tuska przedstawiciele środowiska piszą, że tylko zwiększenie publicznego finansowania badań, a zwłaszcza dotacji dla Narodowego Centrum Nauki, pozwoli naukowcom na prowadzenie działalności badawczej w Polsce.

Powody do niepokoju

Jesteśmy głęboko zaniepokojeni projektem ustawy budżetowej na rok 2025, który doprowadzi do znaczącego ograniczenia badań naukowych w Polsce

— piszą autorzy listu, opublikowanego na stronie Petycjeonline.com. W czwartek ok. godz. 14 podpisanych pod nim było ponad 2,5 tys. osób – przedstawicieli środowiska naukowego oraz innych instytucji.

W liście zaznaczono, że utrzymanie dotacji dla Narodowego Centrum Nauki (NCN) na poziomie z 2024 r. „uderzy mocno w nauki podstawowe, fundament badań wdrożeniowych i rozwoju społeczno-gospodarczego”. Podkreślono też, że NCN, „tlen dla polskiej nauki”, jest „najważniejszym źródłem finansowania badań podstawowych w Polsce” i jedyną szansą na prowadzenie badań naukowych w Polsce.

Rada NCN 5 września br. podjęła uchwałę w sprawie zwiększenia nakładów na finansowanie badań. Popieramy to stanowisko i apelujemy o jego uwzględnienie w trakcie dalszych prac nad ustawą budżetową na rok 2025

— czytamy w dokumencie.

Naukowcy: zwiększenie finansowania jest konieczne

Jego twórcy argumentują, że tylko zwiększenie publicznego finansowania pozwoli na utrzymanie kluczowych konkursów NCN.

Już teraz obowiązują obostrzenia dotyczące możliwości przystępowania do konkursów. (…) Ten stan rzeczy nie może się przedłużać, a tym bardziej pogłębiać

— zaznaczają.

Silne państwo to państwo oparte na praworządności i wiedzy. W takim państwie chcemy żyć, takie państwo chcemy współtworzyć. Jesteśmy zdania, że nauka to polska racja stanu. (…) Nauka nie może być towarem wyłącznie z importu

— piszą autorzy listu.

Jak napisano na stronie Petycjeonline.com, list ma być przesłany do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, premiera Donalda Tuska, jeszcze w październiku bieżącego roku.

Wydatki na naukę w budżecie

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju powstało w 2007 r. To agencja wspierająca badania podstawowe – na drodze konkursów finansuje projekty badawcze oraz działania naukowe. Tylko w latach 2011-2022 NCN przyznało polskim badaczkom i badaczom prawie 30 tys. grantów na łączną kwotę ok. 16 mld zł.

Z projektu ustawy budżetowej państwa na rok 2025, przyjętego przez Radę Ministrów 28 sierpnia, wynika, że NCN otrzyma na swoją działalność ponad 1,648 mld zł – czyli minimalnie więcej, co w roku bieżącym (1,643 mld zł).

O zmiany w projekcie ustawy budżetowej i zwiększenie nakładów na finansowanie badań przez NCN „o kolejne 300 mln zł oraz o 2 mln zł na wynagrodzenia pracowników w 2025 roku i w latach następnych” zaapelowała w uchwale na początku września Rada Narodowego Centrum Nauki. Członkowie tego gremium ostrzegli, że przy braku odpowiedniego zwiększenia nakładów rozważą m.in. zawieszenie niektórych konkursów.

Natomiast jeszcze pod koniec września Rada Ministrów przyjęła znowelizowany projekt ustawy budżetowej na rok 2025, w którym „zwiększono finansowanie zadań Narodowego Centrum Nauki o 50 mln zł”.

CZYTAJ TAKŻE:

— Koalicja 13 Grudnia uderza w polską naukę! Fala oburzenia naukowców ws. działań dot. IDEAS NCBR. „Politycy Lewicy kompromitują się”

— Profesor Sankowski przerwał milczenie ws. jego odwołania z IDEAS NCBR. W sieci zawrzało: „Dramat i wstyd”

— Prof. Sankowski winien zaniedbań w NCBR? Wieczorek się tłumaczy: Tego nie wiem, natomiast tym się w ogóle nie interesowałem

as/PAP