Odejście prof. Piotra Sankowskiego z funkcji szefa ośrodka IDEAS NCBR wywołało zdecydowaną reakcję środowiska naukowego. Powstał list do Donalda Tuska, podpisany przez wybitnych naukowców.

IDEAS NCBR to polski ośrodek badawczo-rozwojowy, który został utworzony w roku 2021 Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Zajmuje się badaniami nad sztuczną inteligencją. Od momentu powstania powstania instytucji do końca czerwca 2024 r. prezesem był dr Piotr Sankowski. Był on też pomysłodawcą powstania ośrodka.

Jak ustalił „Dziennik Gazeta Prawna”, po zakończeniu kadencji Sankowskiego, nie rozpisano konkursu na prezesa.

W lipcu dyrektor NCBR wymienił trzech członków sześcioosobowej rady nadzorczej, która wybiera szefa IDEAS NCBR. Dopiero po zmianach w radzie rozpisany został wspomniany konkurs. Było dwóch kandydatów: Sankowski, który cieszy się dużym poparciem i uznaniem społeczności naukowej oraz dr hab. Grzegorz Borowik, „szerzej nieznany w środowisku polskiego AI”

– informuje money.pl.

IDEAS NCBR (powołana przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju) to jedyna znana mi instytucja w Polsce, która podjęła się budowy od podstaw ośrodka badawczego w dziedzinie sztucznej inteligencji na prawdziwie światowym poziomie – ocenia prof. Aleksander Mądry z Massachusetts Institute of Technology

– czytamy na gazetaprawna.pl.

Po wygranej konkursu przez Grzegorza Borowika, prof. Sankowski ogłosił, że zakończy pracę w instytucji. Po jego decyzji, z zasiadania w radzie naukowej IDEAS NCBR zrezygnowała grupa naukowców. Wśród mają być prof. Aleksander Mądry z MIT i OpenAI oraz prof. Marta Kwiatkowska z Uniwersytetu w Oxfordzie.

List do Tuska

Grupa badaczy opublikowała również list do premiera Donalda Tuska i ministra Jana Grabca.

Szanowny Panie Premierze, Szanowny Panie Ministrze. Zwracamy się do Panów w sprawie, która budzi nasze zaniepokojenie, ma bowiem istotne znaczenie dla rozwoju nauki w Polsce, szczególnie w obszarze sztucznej inteligencji (AI). Całe środowisko zaskoczyła właśnie informacja o zmianie na stanowisku prezesa IDEAS NCBR. Prof. Piotr Sankowski, twórca tego instytutu, jeden z najbardziej zasłużonych dla Polski badaczy AI, został zastąpiony przez dr. hab. inż. Grzegorza Borowika. Pierwszą konsekwencją tej decyzji była rezygnacja sześciu członków rady naukowej IDEAS, w tym właśnie wybitnych naukowców m.in. z MIT, OpenAI i Oksfordu

– piszą naukowcy.

Prof. Piotr Sankowski, to wysokiej klasy naukowiec, co potwierdzają wybitne osiągnięcia mierzone międzynarodowym uznaniem - znalazł się w rankingu Stanford University najlepszych 2% badaczy z całego świata, jako jedyny w Polsce zdobył aż czterokrotnie prestiżowe europejskie granty ERC. Ale to także wybitny lider, którego renoma i wizja przyciągały zarówno członków Rady z najważniejszych uczelni na świecie (Oksford, MIT), uzdolnioną kadrę (o czym świadczą publikacje efektów projektów przez nich prowadzonych w IDEAS na najlepszych międzynarodowych konferencjach), jak również światowej sławy gości na seminaria i spotkania organizowane w IDEAS - w tym m.in. z OpenAI, co przyczyniało się istotnie do budowy wizerunku Polski jako partnera w dyskusji na światowej arenie postępu sztucznej inteligencji

– czytamy.

Naukowcy piszą o obawach dotyczących „kursu polityki naukowej” obranej przez obóz rządzący.

IDEAS NCBR w krótkim czasie zdobył międzynarodowe uznanie, i przyciągnął znakomitych badaczy, dając nadzieję na wykorzystanie potencjału Polski i włączenie jej do współtworzenia najważniejszej technologii XXI wieku, jaką jest sztuczna inteligencja. Wszystko wskazuje na to, że zmiana w kierownictwie, szczególnie bez realnego uzasadnienia merytorycznego, zaprzepaści szansę na funkcjonowanie tej instytucji, zahamuje rozwój badań nad AI w Polsce, a także zniechęci wielu najlepszych naukowców rozważających Polskę jako miejsce swojej pracy badawczej i wdrożeniowej. Sytuacja rodzi obawy o obrany kurs polityki naukowej Państwa również w kontekście niedawnych propozycji zmian w Polskiej Akademii Nauk.W związku z powyższym, zwracamy się z uprzejmą prośbą o: 1 . Wyjaśnienie powodów, które stały za tą decyzją personalną. 2 . Rozważenie możliwości ponownej analizy sytuacji i ewentualnej rewizji podjętych kroków. Jako naukowcy, badacze, ale także reprezentanci sektora prywatnego, który rozwija sztuczną inteligencję w Polsce i o niej edukują, jesteśmy głęboko zainteresowani utrzymaniem wysokiego poziomu badań naukowych w naszym kraju i wzmacnianiem jego pozycji na arenie międzynarodowej. Nie ulega wątpliwości, że wspólnie możemy znaleźć rozwiązanie, które będzie służyć najlepszym interesom polskiej nauki i rozwoju technologicznego

– czytamy.

PEŁNA TREŚĆ LISTU WRAZ Z NAZWISKAMI PODPISANYM NAUKOWCÓW, DO PRZECZYTANIA TUTAJ

Reakcja resortu

Jak do sprawy odniosło się Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego? „Dziennik Gazeta Prawna” pisze o „kompromitacji Gduli”.

Wpisami o IDEAS NCBR dał w weekend pokaz, że nie ma pojęcia o tym, czym zarządza. Mianowicie pompował narrację, że istniejąca trzy lata spółka powinna przynosić zyski. Np. 30 mln zł. To kuriozum, biorąc pod uwagę że IDEAS NCBR miała zatwierdzony ze stratą plan finansowy, RN udzieliła Sankowskiemu absolutorium, a prezes NCBR wyraził zgodę na dalsze istnienie spółki. Do niedzieli wieczorem jeden tylko wpis Gduli miał milion wyświetleń na X. Minister doczekał się też sprostowania podpiętego przez platformę na stałe pod jego wiadomością

– czytamy.

Do sprawy odniósł się sam resort, przekazując Polskiego Agencji Prasowej oświadczenie, w którym poinformowano:

W sprawie wyboru prezesa IDEAS NCBR odbyło się konkurencyjne i transparentne postępowanie kwalifikacyjne.

Proszony o komentarz do sprawy, szef resortu zapowiedział, że więcej będzie w stanie powiedzieć 30 września.

Poprosiłem dyrektora NCBR o przedłożenie wszystkich dokumentów w tej sprawie. W poniedziałek będę się z nimi zapoznawał i wtedy będę mógł powiedzieć więcej

– powiedział Dariusz Wieczorek.

Komentarz Piotr Müllera

Do sprawy odniósł się Piotr Müller z Prawa i Sprawiedliwości. Były rzecznik rządu pisze o zdecydowanej reakcji środowiska naukowego.

Skandal w @IDEAS_NCBR to nieodwracalne szkody w rozwoju AI w Polsce. Prof. Piotr Sankowski, światowej klasy ekspert i twórca IDEAS NCBR, został odsunięty ze stanowiska prezesa instytucji, którą sam stworzył. 6 z 8 członków Rady Naukowej spółki odeszło w ramach protestu. Ta decyzja wywołała burzę w środowisku naukowym. Głos zabrały tysiące osób — czołowych polskich naukowców, laureatów prestiżowych grantów ERC, ale też zwykłych entuzjastów AI. Wystosowano apel do rządu o wyjaśnienie tej kontrowersyjnej decyzji, podkreślając, że może ona negatywnie wpłynąć na rozwój AI w Polsce i zniechęcić ekspertów do pracy w naszym kraju

– czytamy.

Müller zwraca też uwagę na kompromitację polityków Lewicy.

Politycy Lewicy konsekwentnie kompromitują się w tej sprawie, próbując uzasadnić to, że postawili partyjny interes ponad ekspertów najwyższej próby. Ministerstwo Nauki zarzuca IDEAS NCBR brak zysków, ale przecież mówimy o badaniach, które takie przynoszą po latach pracy… Nawet jeżeli presja naukowców doprowadzi do zmiany decyzji, nie przywróci to utraconego zaufania naukowców względem rządzących. Mówimy tutaj o uznanych naukowcach z całego świata, a to może nas kosztować bardzo dużo w globalnym wyścigu innowacji w AI… Aktualnie podejmuję również działania, żeby wywrzeć środowiskową presję, która doprowadzi do cofnięcia tej decyzji. Naukowcy od dawna nie byli tak zbulwersowani

– pisze poseł.

Mly/„DGP”/PAP/money.pl/X