Trybunał Konstytucyjny uznał dzisiaj, że przepisy unijne, na podstawie których Trybunał Sprawiedliwości UE nałożył na Polskę kary, są niekonstytucyjne. Chodzi m.in. o karę dotycząca kopalni w Turowie. Podobnie Trybunał orzekł ws. kar ws. Izby Dyscyplinarnej SN (została zastąpiona Izbą Odpowiedzialności zawodowej) Dzisiejsza decyzja TK to sukces niezależności ustrojowej Polski oraz Prokuratura Generalnego Zbigniewa Ziobry.

CZYTAJ TAKŻE: TK ma powrócić do sprawy kar nałożonych na Polskę przez TSUE. Chodzi o kopalnię Turów i byłą Izbę Dyscyplinarną SN

Trzymanie w obrocie prawnym kwestionowanej normy prawa unijnego mogłoby prowadzić do sytuacji, w której RP mogłaby przestać funkcjonować jako państwo suwerenne

– powiedział w uzasadnieniu poniedziałkowego wyroku TK ws. kar unijnych sędzia Zbigniew Jędrzejewski.

TK uznał, że kwestionowane normy przede wszystkim naruszyły zasadę praworządności i związane z nią zasady suwerenności narodu i nadrzędności konstytucj

– podkreślił w uzasadnieniu tego wyroku sędzia Jędrzejewski.

Jak zaznaczył sędzia, „Traktat o funkcjonowaniu UE jest tak sformułowany, że nie wynika z niego w żaden sposób, by kary pieniężne tego rodzaju mogły być nakładane w postępowaniu dotyczącym wyegzekwowania zastosowania się do środka tymczasowego”.

Podstawą do nakładania kar powinno być orzeczenie TSUE wydane w określonej traktatem procedurze, a nie postanowienie prezesa, czy innego sędziego TSUE\

– wskazał sędzia Jędrzejewski.

Zarówno kara pieniężna, jako środek tymczasowy, który nie ma charakteru odwracalnego, jak i kara za niewykonywanie środka tymczasowego, a zatem niedotycząca postępowania głównego przed TSUE godzą w istotę instytucji środka tymczasowego

– mówił sędzia TK.

TK orzekł, że TSUE nie miał kompetencji do nakładania kar w związku z tzw środkami tymczasowymi. Sprawa z wniosku min.@ZiobroPL, który od lat wskazywał, że organy UE działają bezprawnie. To oczywista oczywistość. Prawo do takiego działania przyznał sobie sam TSUE w swoim orzecznictwie

– skomentował poseł Sebastian Kaleta.

Do wyroku TK odniósł się wiceminister Arkadiusz Mularczyk.

Absolutnie uzasadniona decyzja Trybunału Konstytucyjnego, wpisuje się w obronę polskiej konstytucji i wartości konstytucyjnych, a niewątpliwie do tych wartości należy również ochrona interesów ekonomicznych i gospodarczych Skarbu Państwa oraz bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju

– ocenił Mularczyk.

Dodał, że do oceny pozostaje podjęcie kolejnych działań po wyroku TK. „Na pewno ten wyrok stawia tamę tak głębokiej ingerencji wyroków TSUE w interesy gospodarcze i ekonomiczne Polski. Ten wyrok TK powinien być w mojej ocenie zaprezentowany w Komisji Europejskiej i w TSUE” - dodał Mularczyk.

W jego ocenie wyrok TK odsuwa ryzyko płacenia przez Polskę kar.

Z wniosku Ziobry

Zbigniew Ziobro złożył wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w listopadzie 2021. Wcześniej TSUE nałożył na Polskę horrendalne kary za niewykonanie kuriozalnego zabezpieczenia w postaci „czasowego” zamknięcia kopalni.

Ówczesny Prokurator Generalny domagał się także zbadania zgodności z konstytucją zapisów traktatowych o możliwości zarządzania przez Trybunał w Luksemburgu środków tymczasowych.

We wniosku do TK Ziobro zwrócił się o zbadanie zgodności z konstytucją art. 279 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w zakresie, w jakim „TSUE przyjmuje, że przepis ten umożliwia nakładanie kar pieniężnych za niezastosowanie się do orzeczonego środka tymczasowego”. Zaskarżył także art. 39 Statutu TSUE, który upoważnia Prezesa TSUE lub sędziego tego trybunału do nałożenia na kraj członkowski środków tymczasowych odnoszących się do kształtu ustroju i funkcjonowania konstytucyjnych organów RP.

Ziobro pisał, że w sprawie tej chodzi o zagwarantowanie, aby UE w działaniach swoich organów przestrzegała przepisów leżących u podstaw jej powołania i szanowała wspólną dla wszystkich państw członkowskich UE zasadę rządów prawa.

Szokujące kary

W końcu października 2021 r. TSUE zobowiązał Polskę do zapłaty na rzecz Komisji Europejskiej kary w wysokości 1 mln euro dziennie za to, że nie zawiesiła stosowania przepisów odnoszących się do uprawnień ówczesnej Izby Dyscyplinarnej SN wobec sędziów. W kwietniu 2023 r. obniżono karę nałożoną na Polskę do 500 tys. euro dziennie. TSUE w ogłoszonym w czerwcu br. wyroku uznał, że reforma polskiego wymiaru sprawiedliwości z grudnia 2019 r. narusza prawo UE i tym samym uwzględnił skargę KE. Do wydania wyroku w tej sprawie naliczono Polsce ponad 500 mln euro kar.

Wcześniej - we wrześniu 2021 r. - TSUE postanowił, że Polska ma płacić KE 500 tys. euro dziennie za niewdrożenie środków tymczasowych i niezaprzestanie wydobycia węgla brunatnego w kopalni Turów. Naliczanie kar wstrzymano po polsko-czeskim porozumieniu w tej sprawie.

Badanie tego wniosku przez TK rozpoczęło się 19 października 2022 r. Terminy rozpraw były wielokrotnie przekładane. Następnie TK rozpoznawał sprawę 21 listopada br. oraz w poniedziałek, kiedy ostatecznie zamknął rozprawę i ogłosił wyrok.

PAP, WB