Jak zareaguje NATO? Szef BBN: Weryfikujemy przesłanki wykorzystania art. 4. Jesteśmy w kontakcie z kluczowymi sojusznikami

W wyniku eksplozji, która miała miejsce na terenie powiatu hrubieszowskiego zginęło dwóch polskich obywateli; zdecydowano o podwyższeniu gotowości niektórych jednostek wojskowych - poinformował rzecznik rządu Piotr Müller. Weryfikujemy przesłanki wykorzystania art. 4, czyli konsultacji członków NATO - przekazał szef BBN Jacek Siewiera.

CZYTAJ RÓWNIEŻ

– Podwyższono stan gotowości bojowej jednostek wojskowych i innych służb mundurowych! Co przekazali rzecznik rządu i szef BBN?

– Do Polski płyną wyrazy wsparcia. „Każdy centymetr terytorium NATO musi być broniony”; „Jesteśmy z Polską”; „Monitorujemy sytuację”

– Tak wygląda miejsce, na które spadły rosyjskie rakiety! To już pewne: Dwie osoby zginęły w suszarni zboża. Widać fragmenty pocisku

We wtorek wieczorem w związku z sytuacją kryzysową premier Mateusz Morawiecki w porozumieniu z prezydentem Andrzejem Dudą zarządzili spotkania w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego z członkami Komitetu ds. Bezpieczeństwa Narodowego i spraw Obronnych.

Po spotkaniu rzecznik rządu oświadczył, że wydany zostanie krótki komunikat, aby miał on wyraźny i ścisły, klarowny charakter, żeby nie dochodziło do przeinaczeń informacji.

Dzisiaj doszło na terenie powiatu hrubieszowskiego do eksplozji, która doprowadziła do śmierci dwóch obywateli Polski

— powiedział Müller.

Dodał, że na miejscu przebywają służby, które wyjaśniają sytuację.

Rzecznik rządu poinformował, że „w związku z zaistniałą sytuacją wdrożono procedury, które są przewidziane w takiej sytuacji, w tym m.in. przed chwilą zdecydowano o tym, aby podwyższyć gotowość niektórych jednostek bojowych, wojskowych na terenie Polski oraz zwiększyć gotowość bojową jednostek służb mundurowych na terenie naszego kraju”.

Weryfikacja przesłanek ws. ew. wykorzystania art. 4 NATO

Szef BBN poinformował, że prezydent Andrzej Duda rozmawiał z sekretarzem generalnym NATO Jensem Stoltenbergiem.

Weryfikujemy przesłanki wykorzystania art. 4 Sojuszu, czyli konsultacji wszystkich członków Sojuszu dotyczących właściwej odpowiedzi

— poinformował.

Artykuł 4 Traktatu Północnoatlantyckiego stanowi, że „strony będą się wspólnie konsultowały, ilekroć, zdaniem którejkolwiek z nich, zagrożone będą integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo którejkolwiek ze Stron”.

Jesteśmy w bardzo intensywnym kontakcie z kluczowymi sojusznikami

— powiedział Siewiera.

Dodał, że on jest w stałym kontakcie z doradcą prezydenta USA ds. bezpieczeństwa narodowego Jake’iem Sullivanem.

Mieliśmy dzisiaj kilka rozmów na temat bieżącej sytuacji

— dodał.

Natomiast każdy komunikat wymaga dużej ostrożności, stąd też ograniczamy się do tej informacji, którą państwu przekazuję

— zaznaczył Siewiera.

Po spotkaniu w BBN rozpoczęło się posiedzenie rządu.

Czy jest artykuł 4 Traktatu o NATO?

W związku z wydarzeniami, do których doszło we wtorek w powiecie hrubieszowskim, polskie władze sprawdzają, czy jest podstawa do zastosowania artykułu 4 Traktatu o NATO, który mówi o sojuszniczych konsultacjach.

Zgodnie z art. 4 traktatu waszyngtońskiego „Strony będą się wspólnie konsultowały, ilekroć - zdaniem którejkolwiek z nich - zagrożone będą integralność terytorialna, niezależność polityczna lub bezpieczeństwo którejkolwiek ze Stron”. Uruchomienie art. 4 oznacza konsultacje państw członkowskich na temat zagrożeń i sposobów przeciwdziałania im.

Jak podkreśla NATO na swojej stronie internetowej, w Sojuszu wszystkie decyzje zapadają w drodze konsensu, po dyskusji i konsultacji, dlatego konsultacje między krajami członkowskimi należą do istoty NATO. „Dzięki temu sojusznicy mogą wymieniać poglądy i informacje i dyskutować kwestie przed osiągnięciem porozumienia i podjęciem działań” - stwierdza Sojusz.

Dyskusja odbywa się na forum Rady Północnoatlantyckiej - najwyższego organu przedstawicielskiego - składającej się z przedstawicieli wszystkich krajów członkowskich. Rada Północnoatlantycka (North Atlantic Council, NAC) sprawuje władzę polityczną i podejmuje decyzje.

W historii powołanej w 1949 r. Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego artykuł 4 był wykorzystywany dotychczas siedem razy. Ostatnio 24 lutego br. w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę, gdy o jego uruchomienie wystąpiły Polska i państwa bałtyckie. Także w 2014 r., na wniosek Polski popartej przez te kraje, przepis o konsultacjach został zastosowany po ataku Rosji na Ukrainę.

Z art. 4 kilkakrotnie korzystała także Turcja, po raz pierwszy w roku 2003 w związku z wojną w Iraku, a ostatnio w ubiegłym roku, gdy turecki żołnierz został zabity przez siły syryjskie.

mly/PAP