Nie da się zrozumieć do końca mroku, jaki krył się w duszach Beksińskich. „BEKSIŃSCY. Album wideofoniczny” pozwala jednak spojrzeć na dramatyczny los rodziny okiem jej członków. Ma on siłę nie mniejszą niż fabularna „Ostatnia rodzina”. Marcin Borchardt inaczej jednak rozkłada środek ciężkości, skupiając się na sile malarstwa Zdzisława. Oparty na biografii Magdaleny Grzebałkowskiej pt. „Beksińscy. Portret podwójny” film mocniej niż obraz Matuszyńskiego łączy losy rodziny z twórczością Beksińskiego.

Film jest złożony wyłącznie z prywatnych materiałów audio, video i listów z archiwum rodziny Beksińskich. Ta wieloletnie rejestracja prozaicznych czynności jest podszyta ciągłym niepokojem. Na nagraniach widać duchową męczarnie Tomasza ( sam porównuje się do bohatera „Lokatora” Polańskiego) i destrukcyjny narcyzm Zdzisława. Obaj mieli depresję, która doprowadziła Tomasza na skraj przepaści. Zdzisław widział zbliżającą się katastrofę. Filmował ją. Z pietyzmem pielęgnował jej video zapis. Czy cokolwiek zrobił by jej zapobiec? Mam poważne wątpliwości, choć Borchardt nie stawia w filmie żadnej jednoznacznej tezy. Niemniej jednak rozmowy Beksińskich, słowa zapisane w pamiętniku i audycje Tomasza doprowadzają do smutnych wniosków.

W ich domu nie było dobra. Była zabawa złem. Eksploatowanie mroku. Wywoływanie demonów bez ich egzorcyzmowania musi doprowadzić do tragedii.

Śmierć- to co przepełniało warszawskie mieszkanie ekscentrycznych inteligentów z Sanoka. Była wszędzie- na obrazach ojca, w dramatycznych egzystencjalnych rozważaniach przebranego w końcu za groteskowego wampira syna. Zdzisław potrafił ją oswoić. Tomasz nie. Obu śmierć w straszliwy sposób pochłonęła. Porażający dokument. Kino wnikliwe, uczciwe i pozbawione taniej manipulacji. To ważne, bo domowe archiwa Beksińskich są pozbawione autokreacji. Łatwo było je ułożyć pod gotową tezę. Słowa samych Beksińskich robią jednak o wiele mocniejsze wrażenie niż jakakolwiek kreacja. Warto się w te słowa wsłuchać.

Film w kinach 10 listopada

5/6

„BEKSIŃSCY. Album wideofoniczny”, reż: Marcin Borchardt