Artykuł o nauczycielce, która napadła na bank stanowił inspirację dla twórców nagrodzonego w sobotę na 30. Warszawskim Festiwalu Filmowym, a wcześniej w San Sebastian, bułgarskiego dramatu „Lekcja”, podejmującego temat moralności - opowiadał reżyser Petar Valchanov.

Jak funkcjonowanie w warunkach kryzysu ekonomicznego doprowadzić może u ludzi do kryzysu moralnego - o tym m.in. opowiada historia, którą Valchanov zrealizował wspólnie z Kristiną Grozevą.

Na 30. Warszawskim Festiwalu Filmowym „Lekcję” uhonorowano główną nagrodą, ex aequo ze szwedzką produkcją „Jak powstrzymać ślub” (reż. Drazen Kuljanin), w „Konkursie 1-2” dla pierwszych i drugich filmów w dorobku autorów.

Za przemyślaną i błyskotliwą eksplorację ludzkiej dumy oraz perfekcyjną reżyserię

— napisało w uzasadnieniu jury.

Akcja filmu toczy się w małym mieście. Zatrudniona w miejscowej szkole młoda nauczycielka odkrywa pewnego dnia, zszokowana, że w jej klasie jest złodziej. Kobieta pragnie za wszelką cenę dowiedzieć się, kto jest tym złodziejem, aby udzielić mu lekcji na temat różnicy między dobrem i złem, nauczyć go, jak wybierać w życiu właściwe rozwiązania i odrzucać te moralnie wątpliwe. Wkrótce jednak, gdy wierzyciel zwróci się do niej o szybki zwrot długu, nauczycielka sama stanie przed podobnym problemem.

Jak podejdzie do kwestii etycznych, kiedy zmieni się jej własna perspektywa? Odpowiedzi para reżyserów udziela w filmie ukazującym - jak podkreślają organizatorzy WFF - „bez sentymentów, cienką granicę zasad moralnych w obliczu brutalnej rzeczywistości ekonomicznej”.

„Lekcja” inspirowana jest prawdziwymi wydarzeniami. Natrafiliśmy w bułgarskiej gazecie na artykuł pod tytułem: „Nauczycielka napadła na bank”. Ta historia bardzo nas zainteresowała. Nauczyciel, odpowiedzialny za kształcenie młodszych pokoleń, stanowiący dla nich wzór, to bowiem ktoś, kto powinien szczególnie przestrzegać zasad etycznych

— wspominał na festiwalu Petar Valchanov.

W filmie pokazujemy, jak trudna sytuacja ekonomiczna doprowadzić może u człowieka do zachwiania się zasad etycznych i do zmiany sposobu myślenia

— powiedział reżyser.

Według Valchanova to m.in. artyści są tymi, którzy w społeczeństwie mogą stać na straży etyki.

Jeśli ludzie są wyedukowani i dzięki kulturze rozwijają się duchowo, łatwiej im dochować wierności moralnym zasadom

— podkreślił filmowiec.

Dramat „Lekcja” zdobył nagrodę za najlepszą reżyserię (w sekcji New Directors) na tegorocznym 62. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastian w Hiszpanii (19-27 września). „Lekcję” do swoich programów włączyły ponadto festiwale w Toronto i Tokio.

Petar Valchanov (ur. 1982) i Kristina Grozeva (ur. 1976) studiowali reżyserię w Państwowej Akademii Sztuki Teatralnej i Filmowej w Sofii.

Warszawski Festiwal Filmowy zaliczany jest przez specjalistów do najważniejszych na świecie dorocznych imprez poświęconych kinematografii - obok m.in. Cannes, Berlinale, Wenecji i San Sebastian.

Nagrody wręczono przedostatniego dnia imprezy. 30. edycja WFF, w której udział biorą twórcy kina i aktorzy z ponad 50 krajów, trwa od 10 października, a zakończy się w niedzielę wieczorem. Seanse odbywają się w Kinotece i Multikinie Złote Tarasy.

AM/PAP