O zdjęcie klauzuli niejawności w celu ponownego przesłuchania byłych szefów Agencji Wywiadu zawnioskowała dziś sejmowa komisja śledcza ds. tzw. afery wizowej. Jej przewodniczący Michał Szczerba (KO) spodziewa się odpowiedzi nawet w ciągu kilku godzin. Kilkanaście minut po godzinie 13:00 rozpoczęła się niejawna część posiedzenia komisji.

Komisja śledcza ds. tzw. afery wizowej wezwała w poniedziałek byłych szefów Agencji Wywiadu, by pytać ich m.in. o kwestie bezpieczeństwa związane z Poland.Business Harbour. Program zakładał uproszczoną procedurę wizową, bez konieczności uzyskania pozwolenia na pracę, dla specjalistów IT, startupów i firm. Pod koniec stycznia tego roku został zawieszony.

Komisja przesłuchiwała już Piotra Krawczyka, szefa Agencji Wywiadu w latach 2016-2022. Część jego zeznań została utajniona. Teraz trwa przesłuchanie Bartosza Jarmuszkiewicza, który kierował Agencją Wywiadu do grudnia 2023 r.

„Nie skończyliśmy tych przesłuchań”

Szef komisji Michał Szczerba poinformował o złożeniu wniosku o zwolnienie byłych szefów Agencji Wywiadu z obowiązku zachowania tajemnicy.

Nie skończyliśmy tych przesłuchań, one będą kontynuowane po uzyskaniu zgody obecnego szefa Agencji Wywiadu płk Pawła Szoty

— podkreślił Szczerba.

Decyzji spodziewam się nawet w ciągu kilku godzin

— dodał.

Relacjonując poniedziałkowe przesłuchania poseł KO zaznaczył, że komisję szczególnie interesuje kwestia rozszerzenia rządowego programu Poland.Business Harbour w styczniu 2022 r. o obywateli Rosji.

Agencja Wywiadu ostrzegała już o możliwej wojnie, która nastąpiła miesiąc później. Przez cały okres aż do początku tego roku program funkcjonował i w ramach programu wizy otrzymywali obywatele Federacji Rosyjskiej

— wskazywał Szczerba

Krawczyk zwrócił uwagę, że od 2021 r. dużym wyzwaniem był napływ nielegalnych migrantów przez Białoruś m.in. z krajów Bliskiego Wschodu.

Kwestia napływu osób zagranicznych z kierunku wschodniego była przedmiotem wielu rozmów z ministrem koordynatorem ds. służb specjalnych. Nie wykluczam, że rozmawialiśmy również o programie PBH

— powiedział.

Pytany, czy rozmawiał o nieprawidłowościach wizowych z ówczesnym premierem Mateuszem Morawieckim i wicepremierem ds. bezpieczeństwa Jarosławem Kaczyńskim, powiedział, że nie przypomina sobie tego.

Szef komisji Michał Szczerba (KO) zapytał, czy AW dostrzegała zagrożenia związane z rozszerzeniem programu Poland.Business Harbour o obywateli Federacji Rosyjskiej i czy informowała o tym, że obcokrajowcy, którzy wcześniej nie otrzymali wiz w konsultach innych krajów, np. Gruzji i Armenii, otrzymali wizy w ramach Poland.Business Harbour.

Informowaliśmy na bieżąco, jeśli zauważaliśmy zagrożenia związane z realizacją ustawowych zadań Agencji Wywiadu

— zeznał świadek.

Dodał, że te informacje były przekazywane „relewantnym osobom związanym z tematem”.

Częściowo utajnione zeznania

Szczerba dopytywał, czy świadek pamięta sprawę rosyjskiego obywatela, który nielegalnie fotografował obiekty infrastruktury krytycznej, został zatrzymany w lipcu 2022 r., a do Polski wjechał w ramach programu PBH.

Nie przypominam sobie szczegółów

— odparł Krawczyk.

Szef komisji stwierdził, że komisja ma informacje, iż „były sugestie, by służby specjalne nie dotykały Poland.Business Harbour, bo to ‘dziecko Morawieckiego’”.

Czy spotkał się pan z argumentacją, że program został wymyślony przez ludzi Mateusza Morawieckiego: Jadwigę Emilewicz i ludzi z GovTech (część KPRM-PAP) i wy informowaliście (o zagrożeniach-PAP), ale niespecjalnie coś się z tym działo?

— dociekał Szczerba.

Świadek przypomniał, że AW jest służbą specjalną, w związku z czym jego szefa, także byłego i każdego funkcjonariusza obowiązują przepisy.

Starając się wesprzeć prace komisji muszę w ramach tych przepisów się poruszać

— dodał Krawczyk.

Świadek przekazał, że zagrożenia migracyjne były, są i będą przedmiotem zaangażowania pracy AW, natomiast jest to instytucja o niewystarczającej kadrze i budżecie.

Czy powinna się tym zajmować w szerszym zakresie? Tak, ale każde zadanie powinno być ze strony przełożonych uzupełnione siłami i środkami. Proszę porównać budżety Agencji Wywiadu z budżetami innych krajów europejskich i liczbą personelu w odniesieniu do np. liczby osób zamieszkujących w danym kraju. (…) Biorąc pod uwagę liczbę wyzwań dla państwa, pochodzących ze Wschodu, obszaru migracyjnego, zwiększonej migracji zarobkowej, wyzwań związanych z nowymi technologiami, należy się poważnie nad tym zastanowić

— powiedział.

Krawczyk nie zgodził ze stwierdzeniem, że Polska nie ma polityki migracyjnej, choć jak przyznał - kompleksowego dokumentu w tej sprawie nie ma.

Komisja zdecydowała o kontynuowaniu przesłuchania w trybie niejawnym. Następnie ma się rozpocząć przesłuchanie drugiego świadka, Bartosza Jarmuszkiewicza, który kierował Agencją Wywiadu do grudnia 2023 r

Komisja śledcza ds. afery wizowej przesłuchuje w poniedziałek b. szefa Agencji Wywiadu Piotra Krawczyka, i ma przesłuchać tego dnia jeszcze innego b. szefa AW Bartosza Jarmuszkiewicza, m.in. w kontekście programu Poland.Business Harbour, który zakładał uproszczoną procedurę wizową dla firm, startupów i specjalistów IT.

Piotr Krawczyk, szef Agencji Wywiadu w latach 2016-2022, oświadczył na początku przesłuchania, że bez stosownej zgody od obecnego szefa AW nie jest uprawniony do udzielania informacji o charakterze niejawnym.

Szef komisji Michał Szczerba (KO) odpowiedział mu, że pytania, które przygotowali członkowie komisji, dotyczą obowiązków AW i materiałów ujawnionych przed komisją, m.in. z MSWiA i Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu. Zapowiedział, że jeśli pytania będą dotyczyć okoliczności, które obligują świadka do zachowania tajemnicy, wówczas będzie mógł on odmówić odpowiedzi.

Były szef Agencji Wywiadu przed komisją wizową

Krawczyk podkreślił, że Agencja Wywiadu nie posiada formalnej roli w procesie wizowym. Wskazał, że kiedy właściwe organy zwracają się do AW z zapytaniem o konkretne osoby, instytucje czy kraje i te informacje mogą wpłynąć na proces wizowy, to Agencja takich informacji udziela.

Jeśli w toku pracy bieżącej Agencja uzyska informacje mogące wskazywać na nieprawidłowości, wówczas też przekazywane są do odpowiednich organów

— powiedział świadek.

Pytany, czy Agencja była włączona w przygotowanie programu Poland.Business Harbour, odparł, że nie przypomina sobie tego. Dopytywany, czy AW była proszona o wydanie opinii ws. rozszerzenia programu o obywateli Federacji Rosyjskiej, odpowiedział: „nie przypominam sobie, by tego typu dokumenty wychodziły ode mnie; nie wykluczam, że mogły wychodzić na niższym szczeblu”.

Krawczyk przyznał, że Agencja przekazywała wiele informacji nt. zagrożeń migracyjnych i był to tematem wielu rozmów na wyższym szczeblu.

Jednocześnie zaznaczył, że dokumenty wytwarzane przez Agencję Wywiadu są w 100 proc. niejawne, w związku z czym prosiłby, by szczegółowe pytania o działaniach Agencji zadawać w części niejawnej posiedzenia. Dodał, że na posiedzeniu jawnym stara się zaspokoić ciekawość członków komisji w takim stopniu, w jakim jest to możliwe.

Komisja zdecydowała o kontynuowaniu przesłuchania w trybie niejawnym.

Prezes PiS będzie ostatnim świadkiem

Po godz. 10 przed komisją śledczą stanął Piotr Krawczyk, szef Agencji Wywiadu w latach 2016-2022. Jako następny ma zostać przesłuchany Bartosz Jarmuszkiewicz, który kierował Agencją do grudnia 2023 r.

Na początku posiedzenia komisja zdecydowała o wystąpieniu do prokuratury o zabezpieczenie dokumentacji zespołu GovTech Polska dotyczącej legalizacji pobytu cudzoziemców w Polsce, w tym korespondencji Justyny Orłowskiej (wówczas pełnomocniczki premiera ds. GovTech) i jej zastępcy Antoniego Rytla, b. minister rozwoju i technologii Jadwigi Emilewicz i b. szefa KPRM Michała Dworczyka. Chodzi o jeden z elementów programu Poland.Business Harbour.

Komisja bada nadużycia, zaniedbania i zaniechania w zakresie legalizacji pobytu cudzoziemców w Polsce w okresie od 12 listopada 2019 r. do 20 listopada 2023 r.

Zakończenie jej prac jest planowane na przełom czerwca i lipca. Ostatnim świadkiem ma być prezes PiS Jarosław Kaczyński.

CZYTAJ TEŻ:

— Kłamstwo wizowe. Śliwka: Nie pykło im po raz kolejny… PO mówiła o setkach tysięcy wiz, a prokuratura Bodnara mówi o 358 przypadkach

— Prezes PAIH przed komisją śledczą ds. wiz. Krzysztof Drynda: Nie uważam, że Agencja dopuściła się jakichkolwiek zaniedbań

— RELACJA. Komisja śledcza ds. wiz. Kołakowski do Szczerby: Jeszcze nie zacząłem, a pan mi odbiera głos! Co pan będzie ferował już wyroki?!

— RELACJA. Posiedzenie komisji ds. wiz. Skandaliczne zachowanie polityków KO wobec świadka. W obronie Raczyńskiej stanął… Konieczny!

pn/PAP