„Na tym wielkim wirażu ojczystej historii, kiedy decyduje się przyszły kształt Rzeczypospolitej, papież - wasz rodak, nie przestaje was prosić, abyście to dziedzictwo Chrystusowego krzyża na nowo z wiarą i miłością przyjęli. (…) Abyście podjęli odpowiedzialność za obecność krzyża w życiu każdego i każdej z was, w życiu waszych rodzin i w życiu tej wielkiej wspólnoty, jaką jest Polska. Brońcie go!” - tymi słowami w 1995 roku św. Jan Paweł II zwrócił się do swoich rodaków w Skoczowie. W 20. rocznicę śmierci Ojca Świętego przypominamy, jak wiele słów i jak ważne przesłania kierował do nas - Polaków - nasz Wielki Rodak! Dni poprzedzające śmierć papieża-Polaka oraz te bezpośrednio po niej określono mianem „narodowych rekolekcji”. Dziś warto również i do tego powrócić.
„Ojczyzno moja kochana, Polsko”
W tych samych rękach matczynych zostawiam wszystko i Wszystkich, z którymi związało mnie moje życie i moje powołanie. W tych Rękach zostawiam nade wszystko Kościół, a także mój Naród i całą ludzkość
— napisał św. Jan Paweł II w swoim testamencie.
Ojciec Święty - jak przypomina dziś Instytut Pamięci Narodowej - tęsknił za krajem ojczystym, przechowywał głęboko w sercu i pamięci osoby, wydarzenia, miejsca, które miały wpływ na jego rozwój, osobowość, dojrzewanie do wielkiej roli.
W miarę, jak zbliża się kres mego ziemskiego życia, wracam pamięcią do jego początku, do moich Rodziców, Brata i Siostry (której nie znałem, bo zmarła przed moim narodzeniem), do wadowickiej parafii, gdzie zostałem ochrzczony, do tego miasta mojej młodości, do rówieśników, koleżanek i kolegów ze szkoły podstawowej, z gimnazjum, z uniwersytetu, do czasów okupacji, gdy pracowałem jako robotnik, a potem do parafii w Niegowici, i krakowskiej św. Floriana, do duszpasterstwa akademickiego, do środowiska … do wielu środowisk … w Krakowie, w Rzymie … do osób, które Pan mi szczególnie powierzył - wszystkim pragnę powiedzieć jedno: «Bóg Wam zapłać»!
Z rodakami św. Jan Paweł II pożegnał się 19 sierpnia 2002 r. na lotnisku w Balicach. Na zakończenie ostatniej pielgrzymki do Polski, tuż przed odlotem do Rzymu, powiedział:
»Ojczyzno moja kochana, Polsko, (…) Bóg Cię wywyższa i wyszczególnia, ale umiej być wdzięczna!«. Tymi słowami z Dzienniczka Siostry Faustyny pragnę was pożegnać, drodzy bracia i siostry, moi rodacy!. (…) A na końcu cóż powiedzieć; żal odjeżdżać!
„Narodowe rekolekcje”
20 lat temu - 2 kwietnia 2005 r. o godz. 21.37, w wigilię Niedzieli Bożego Miłosierdzia zmarł w Watykanie Jan Paweł II. Papież trafił do polikliniki Gemelli 1 lutego 2005 r. po ataku niewydolności oddechowej spowodowanej zapaleniem krtani i tchawicy. Choć powrócił na krótko do Watykanu, nie był już w stanie przewodniczyć uroczystościom z okazji Wielkanocy. Stan zdrowia papieża ponownie gwałtownie pogorszył się 31 marca.
W Polsce odchodzeniu papieża towarzyszyło ogromne poruszenie. Przez wiele dni wierni spontanicznie gromadzili się w kościołach i miejscach, które Jan Paweł II odwiedzał podczas pielgrzymek.
W Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej na Krzeptówkach w Zakopanem, które zostało zbudowane jako wotum dziękczynne za ocalenie życia papieża po zamachu w 1981 r., górale i turyści modlili się przez całą noc z 31 marca na 1 kwietnia. Tłumy wiernych gromadziły się także w Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach i w Bazylice Mariackiej, pod oknem krakowskiego Pałacu Arcybiskupów, w którym Jan Paweł II pojawiał się podczas swoich pielgrzymek do kraju oraz w bazylice Ofiarowania Najświętszej Marii Panny w Wadowicach - rodzinnym mieście papieża.
Od 31 marca nieustannie trwało modlitewne czuwanie w sanktuarium na Jasnej Górze. Jego bramy przez całą dobę były otwarte dla wiernych. W Warszawie tysiące osób modliło się za Jana Pawła II w akademickim kościele św. Anny. Nocne czuwania trwały w kościołach w Katowicach, Piekarach Śląskich, Kalwarii Zebrzydowskiej, Gdańsku, Łodzi, Lublinie i innych miastach w całej Polsce.
Za Jana Pawła II modlili się także wyznawcy innych religii. W Łodzi do modlitw o zdrowie Jana Pawła II w bazylice przyłączyli się przedstawiciele gminy żydowskiej. Przewodnicząca Ligi Muzułmańskiej w RP Iwona Alkhalayla zapewniła, że w modlitwę za papieża w meczetach modlili się polscy muzułmanie.
Kiedy 1 kwietnia światowe media przekazały niesprawdzoną informację o śmierci głowy Kościoła przerwano mecz Lecha Poznań z Pogonią Szczecin na stadionie w Poznaniu. Piłkarze obu drużyn ustawili się w kręgu, objęli się ramionami i wspólnie odmówili modlitwę. Wielu kibiców zaczęło klaskać i spontanicznie skandować: „dziękujemy”. Następnie wszyscy odśpiewali hymn Polski.
Odchodzenie papieża godzina po godzinie relacjonowały wszystkie media w kraju. Ze względu na pogarszający się stan zdrowia papieża odwołano wiele imprez kulturalnych, rozrywkowych, sportowych i politycznych.
Na wieść o śmierci Jana Pawła II 2 kwietnia o godz. 21.37 w całej Polsce tysiące ludzi wyszło na ulice. Wierni zaczęli spontanicznie gromadzić się w kościołach na wspólnych modlitwach, Mszach św. i czuwaniach. W miejscach kojarzonych z Janem Pawłem II, takich jak „papieskie okno” przy ul. Franciszkańskiej w Krakowie czy kościół akademicki św. Anny w Warszawie a także przed pomnikami Jana Pawła II ludzie zaczęli stawiać znicze, kładli kwiaty, a kibice wieszali szaliki. Wiele osób wystawiło w oknach zapalone świecie, w kościołach rozdzwoniły się dzwony. Nad Krakowem zabrzmiał Dzwon Zygmunta, który rozkołysali dzwonnicy z katedry na Wawelu. Wzdłuż i wszerz kraju wywieszono przepasane kirem flagi papieskie, państwowe i miejskie. Opuszczono flagi - narodową oraz NATO i UE - przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie. Władze państwowe ogłosiły żałobę narodową do dnia pogrzebu.
3 kwietnia od wczesnego rana na Jasną Górę przybywać zaczęli liczni pielgrzymi, aby modlić się w intencji Jana Pawła II. W sanktuarium i na błoniach przed klasztorem tysiące wiernych utworzyło w południe łańcuch „Z życia do życia”. Trzymając się za ręce powierzali Ojca Świętego Maryi.
W intencji zmarłego Jana Pawła II odprawiono setki Mszy św. Eucharystia odprawiona 3 kwietnia na pl. Piłsudskiego w Warszawie zgromadziła około 150 tys. wiernych. Msza odprawiona w tym samym miejscu 5 kwietnia z udziałem najwyższych władz państwowych zgromadziła aż 250 tys. osób. Wierni mieli ze sobą transparenty z napisami: „Szukałeś nas, a my przyszliśmy do Ciebie i za to Ci dziękujemy”, „Totus tuus”, „W pamięci na zawsze, Ojcze Nasz”.
We Mszy św. w intencji zmarłego w Łagiewnikach udział wzięło 100 tys. wiernych, a na Jasnej Górze - około 70 tys. wiernych.
W wielu miastach Polski odbyły się tzw. białe marsze upamiętniające Jana Pawła II. Pierwszy odbył się 4 kwietnia w Łodzi. Wzięło w nim udział ponad 100 tys. osób. Największy marsz odbył się w Krakowie i zgromadził ponad milion osób. Z kolei ulicami Poznania, Warszawy, Krakowa, Katowic i Łodzi przeszły Marsze dla Papieża, które zgromadziły tysiące uczniów i studentów. W Krakowie w marszu uczestniczyło ponad 150 tys. osób, w Poznaniu - około 25 tysięcy, w Łodzi - kilkadziesiąt tysięcy. W Katowicach kilka tysięcy młodych ludzi spotkało się na placu w centrum i przemaszerowało ze świecami w dłoniach ulicami miasta pod katedrę.
Czas głębokiego poruszenia wywołanego śmiercią Jana Pawła II trwał wiele dni, a nawet tygodni. Wielu komentatorów życia społecznego określiło go mianem „narodowych rekolekcji” czy „ostatniej papieskiej encykliki”.
CZYTAJ TAKŻE: Czy św. Jan Paweł II wciąż jest dla Polaków autorytetem? „Nie udały się próby zohydzenia Papieża Polaka w oczach rodaków”
10 najważniejszych wezwań św. Jana Pawła II do Polaków
Ojczyzna pozostawała w serciu św. Jana Pawła II. Dlatego w 20. rocznicę śmierci Ojca Świętego warto przypomnieć jego najważniejsze słowa do rodaków. Papież Polak przypominał nam o wielkiej roli naszej Ojczyzny i podkreślał wagę sumienia oraz konieczności wymagania od siebie.
1.
”Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze Ziemi. Tej Ziemi!”
Jedne z najsłynniejszych słów św. Jana Pawła II zostały wypowiedziane podczas jego pierwszej pielgrzymki do Ojczyzny w Warszawie w 1979 r. Nie ma wątpliwości, że to wezwanie dało siły duchowe i moralne, aby Polacy mogli przeciwstawić się zniewoleniu przez komunizm.
2.
To jest moja matka, ta Ojczyzna! To są moi bracia i siostry! I zrozumcie, wy wszyscy, którzy lekkomyślnie podchodzicie do tych spraw, zrozumcie, że te sprawy nie mogą mnie nie obchodzić, nie mogą mnie nie boleć! Was też powinny boleć! Łatwo jest zniszczyć, trudniej odbudować. Zbyt długo niszczono! Trzeba intensywnie odbudowywać! Nie można dalej lekkomyślnie niszczeć!
Nadzwyczaj mocne słowa wypowiedziane przez Papieża w Masłowie k. Kielc, podczas pielgrzymki do kraju w 1991 r. I jakże aktualne także dzisiaj!
3.
„Nie ma wolności bez solidarności! Dzisiaj wypada powiedzieć: nie ma solidarności bez miłości - więcej! - nie ma przyszłości człowieka i narodu.”
Gdy Polska wyzwoliła się od komunizmu dzięki zwycięstwu Solidarności, Papież Polak przypomina w Sopocie 5 czerwca 1999 r. o źródłach tej wartości i idei.
4.
„Musicie od siebie wymagać, nawet gdyby inni od was nie wymagali”.
Podczas drugiej podróży Ojczyzny św. Jan Paweł II, który jest wzorem wymagania od siebie, daje nam lekcję odpowiedzialności.
5.
„Być człowiekiem sumienia to znaczy wymagać od siebie, podnosić się z własnych upadków i ciągle na nowo się nawracać”.
Św. Jan Paweł II w 1995 r. odbył krótką, nieoficjalną wizytę w Polsce, przy okazji kanonizacji św. Jana Sarkandra. Słowa wypowiedziane w czasie Mszy świętej, są kontynuacją wezwania z Jasnej Góry.
6.
„Każdy z was, młodzi przyjaciele, znajduje też w życiu jakieś swoje Westerplatte. Jakiś wymiar zadań, które musi podjąć i wypełnić. Jakąś słuszną sprawę, o którą nie można nie walczyć. Jakiś obowiązek, powinność, od której nie można się uchylić. Nie można zdezerterować”.
Młodzi, którzy spotkali się z Ojcem Świętym w Gdańsku w 1987 r., usłyszeli wyjątkowo mocne i poruszające wezwanie.
7.
„Ojczyzna jest naszą matką ziemską. Polska jest matką szczególną. Niełatwe są jej dzieje, zwłaszcza na przestrzeni ostatnich stuleci. Jest matką, która wiele przecierpiała i wciąż na nowo cierpi. Dlatego też ma prawo do miłości szczególnej”
Pełne troski i patriotyzmu przesłanie. Miłość do Ojczyzny, naszej matki, jest nieustannym zobowiązaniem!
8.
„Niech przesłanie o miłosiernej miłości Boga rozchodzi się z tego miejsca na całą naszą umiłowaną Ojczyznę i na cały świat. Niech się spełnia zobowiązująca obietnica Pana Jezusa, że stad ma wyjść iskra, która przygotuje świat na ostateczne Jego przyjście”.
Św. Jan Paweł II jest nazywany papieżem miłosierdzia. W 2002 r., gdy dokonywał konsekracji Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach, podkreślił wielką rolę duchową Polaków w dziele krzewienia miłosiernej miłości. Nie wolno o tym zapomnieć!
9.
„Rodzina Bogiem silna staje się siłą człowieka i całego narodu”.
Bez wątpienia są to słowa nadal aktualne. W tak trudnych dla rodziny czasach, gdy deprecjonuje się jej wartość, pamiętajmy o źródle jej prawdziwej siły.
10.
„Na tym wielkim wirażu ojczystej historii, kiedy decyduje się przyszły kształt Rzeczypospolitej, papież - wasz rodak, nie przestaje was prosić, abyście to dziedzictwo Chrystusowego krzyża na nowo z wiarą i miłością przyjęli. Abyście krzyż Chrystusa na nowo, w sposób wolny i dojrzały wybrali, tak jak wybrał go kiedyś św. Jan Sarkander i tylu innych świętych i męczenników. Abyście podjęli odpowiedzialność za obecność krzyża w życiu każdego i każdej z was, w życiu waszych rodzin i w życiu tej wielkiej wspólnoty, jaką jest Polska. Brońcie go!”
To kolejne przemówienie ze Skoczowa. I choć jest to mało znana pielgrzymka, Ojciec Święty pozostawił Polakom niezwykłą prośbę, by nasz kraj na nowo zwrócił się do Chrystusa i Jego krzyża.
Warto odwiedzić!
O tym, jaki wpływ na Polskę i Polaków miał Ojciec Święty, opowiada specjalny portal IPN, poświęcony pielgrzymkom św. Jana Pawła II do Ojczyzny.
W zasobach Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej znaleźć można również tysiące fotografii dokumentujących wizyty Jana Pawła II w Polsce.
CZYTAJ TAKŻE:
olnk/wPolityce.pl/PAP/IPN
Publikacja dostępna na stronie: https://wpolityce.pl/kosciol/725551-to-sw-jan-pawel-ii-mowil-do-polakow-o-krzyzu-broncie-go
