Wielość religii a misje. "Kościół nie jest jedną z wielu dróg zbawienia. Nie jest prawdą, że różne religie mają taką samą wartość"

Istnieją różne religie, to znaczy różne formy judaizmu, chrześcijaństwa, islamu, hinduizmu, buddyzmu itd. Ponieważ te religie różnią się między sobą, ponieważ ich aspekty doktrynalne są w sposób istotny różne, tak że nie dają się ze sobą pogodzić, ponieważ oferują różne drogi różnie rozumianego zbawienia, pojawia się problem ich doktrynalnej i zbawczej wartości.

Współcześnie cieszy się dużą popularnością relatywistyczna teoria religii, wedle której, wszystkie większe religie są tak samo racjonalne czy uzasadnione i oferują tak samo skuteczne środki zbawienia czy wyzwolenia, różnie zresztą rozumianego. Bycie jednak racjonalnym czy uzasadnionym (usprawiedliwionym) to nie to samo, co bycie prawdziwym. Tam, gdzie jest relatywizm, tam nie ma prawdy. Przekonania religijne są więc uzasadnione, bo ludzie mają jakieś powody, aby żywić określone przekonania. Nie znaczy to jednak, że te przekonania są w sensie klasycznym prawdziwe.

Samoświadomość Kościoła katolickiego w kwestii wielości religii wyraża między innymi Kongregacja Nauki Wiary w Deklaracji „Dominus Jesus” o jedyności i powszechności zbawczej Jezusa Chrystusa i Kościoła (2000 r.). Oto niektóre tezy tej deklaracji:

1/. Objawienie, które dokonało się w Jezusie Chrystusie, jest pełne i ostateczne. Nie znajduje ono uzupełnienia w jakimś objawieniu zawartym w innych religiach.

2/. Jezus Chrystus jest jedynym Logosem, jedynym i powszechnym pośrednikiem i odkupicielem.

3/. Wierzenia i praktyki innych religii zawierają elementy prawdy i dobra, które mogą dysponować człowieka do przyjęcia łaski Bożej wysłużonej przez Chrystusa.

4/. Zbawcze działanie, jakie Pan Jezus prowadzi ze swoim Duchem i przez Niego, rozciąga się na całą ludzkość ponad widzialnymi granicami Kościoła.

5/. Dla tych, którzy formalnie nie należą do Kościoła, zbawienie dostępne jest mocą łaski Chrystusa, która ma tajemniczy związek z Kościołem.

6/. Istnieje jeden Kościół Chrystusowy, który mimo podziału chrześcijan trwa [subsistit in] w Kościele katolickim. Kościoły i kościelne Wspólnoty, które nie są jeszcze w pełnej wspólnocie z Kościołem katolickim, zawierają jedynie „pierwiastki uświęcenia i prawdy”.

7/. Kościół nie jest jedną z wielu dróg zbawienia, istniejącą obok innych religii. Nie jest prawdą, że różne religie mają taką samą wartość. Chociaż wyznawcy religii niechrześcijańskich mogą otrzymać łaskę Bożą i osiągnąć zbawienie, to jednak obiektywnie znajdują się w gorszej sytuacji niż ci, którzy będąc w Kościele, mają pełnię środków zbawczych. I dlatego pozostaje w mocy obowiązek misji, jak to przypomniał św. papież Jan Paweł II w Encyklice Redemptoris missio o stałej aktualności posłania misyjnego (1990 r.).