12 września 2018 roku w Centrum Edukacyjnym IPN w Warszawie prof. Jan Żaryn poprowadził pierwszą po wakacjach debatę z cyklu „Kościół-Naród-Państwo”. Zaproszonymi gośćmi byli historycy: prof. Włodzimierz Suleja – dyrektor Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej i dr hab. Paweł Skibiński – wykładowca historii najnowszej w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego.
Tematem spotkania była rola Kościoła Katolickiego w odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Dyskutanci rozmawiali o wiodącej roli chrześcijaństwa w ukonstytuowaniu się Polski i Polaków, czyli jak chrześcijaństwo wpłynęło na to, że mogliśmy zachować swoją podmiotowość, mimo że nie mieliśmy przez 123 lata swojego państwa. W trakcie rozmowy wiara katolicka nazwana została „identyfikatorem polskości”.
Dalsza dyskusja dotyczyła roli Kościoła Katolickiego w odbudowie II Rzeczpospolitej w perspektywie wydarzeń i ludzi. Przypomniano konkretne wydarzenia i nazwiska.
Na zakończenie Jan Żaryn poprosił gości, aby opowiedzieli o swoich ulubionych postaciach księży, którzy wnieśli wyjątkowy, według nich, wkład w odrodzoną Polskę. Dr Skibiński przywołał nazwisko ks. Stanisława Adamskiego, późniejszego biskupa katowickiego, który stał na czele polskich struktur politycznych w zaborze pruskim i był komisarzem Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu w czasie powstania wielkopolskiego. Prof. Suleja wybrał ks. Józefa Panasia, a prof. Żaryn wymienił nazwisko ks. Marcelego Nowakowskiego, który w czasie I wojny światowej wspierał w Warszawie działalność charytatywną, był współtwórcą Polskiego Czerwonego Krzyża, a zarazem jednym z 35 księży, którzy zostali posłami w Sejmie Ustawodawczym I kadencji.
CZYTAJ RÓWNIEŻ: NASZ WYWIAD. Prof. Żaryn: Dekomunizacja stołecznych ulic to doskonała okazja, żeby upamiętnić ks. Marcelego Nowakowskiego
Po wykładzie przyszedł czas na pytania z sali.
Relacja: Michał KK
Publikacja dostępna na stronie: https://wpolityce.pl/historia/413758-rola-kosciola-w-odzyskaniu-przez-polske-niepodleglosci