Niezwykle żywiołowe dyskusje wokół trudnych momentów najnowszej historii Polski, tłumy młodzieży na filmowych pokazach i wzruszenie podczas honorowania ostatnich świadków historii. Retrospektywy Festiwalu Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci w Lublinie i Ciechanowie poruszyły lokalne społeczności.

Obie retrospektywy pokazały, że historia żyje najpełniej gdzieś z boku centralnych obchodów, daleko od fleszy i oficjalnych uroczystości na najwyższych szczeblach

— mówi dyrektor Festiwalu NNW, Arkadiusz Gołębiewski.

Każda retrospektywa Festiwalu NNW, który w tym roku będzie miał jubileuszową, dziesiątą edycję, jest zawsze bardzo aktywizującym wydarzeniem kulturalnym i politycznym w danym mieście. To gorące dyskusje, koncerty, premiery filmów o najnowszej historii Polski, wystawy i w końcu spotkania z bohaterami, którzy często na retrospektywie festiwalu, zostają po raz pierwszy przedstawieni lokalnej społeczności.

To niebywałe, że już od dziewięciu lat realnie docieramy do tych bohaterów, którzy zostali zapomniani. Wyciągamy ich z niebytu, prezentujemy ich losy, tragiczne przeżycia i heroiczne postawy. Często niestety okazuje się, że lokalne społeczności żyją w nieświadomości, że obok nich, za ścianą, żyją wciąż prawdziwi bohaterowie. Retrospektywy są im dedykowane. Im, cichym bohaterom polskich miast i wsi

— mówi Gołębiewski.

W programie retrospektyw od niedawna znalazł się też ważny punkt – panele eksperckie pt. „Aktywizacja lokalnych środowisk pozarządowych”. Organizatorzy festiwalu mają świadomość, że środowiska i organizacje lokalne to podstawa dla rozwoju inicjatyw społecznych. Panele mają edukować, jak pisać projekty i pozyskiwać środki samorządowe i państwowe do realizacji misji, jaką jest upamiętnianie historii danych regionów.

W Lublinie i Ciechanowie podczas retrospektyw statuetkami Sygnetów Niepodległości i Drzwi do Wolności nagrodzono w sumie ponad 20 osób. To świadkowie historii, bohaterowie, ale też osoby, które walczą o upamiętnianie bohaterów. Laureaci otrzymali Sygnety Niepodległości- wyróżnienie przyznawane świadkom historii bohatersko walczącym o wolność oraz niepodległość kraju oraz Drzwi do Wolności- Wyróżnienie przyznawane za odwagę oraz poświecenie bohaterom drugiego planu, wspierającym działaczy podziemia niepodległościowego oraz solidarnościowego.