We wtorek przypada 96. rocznica zdobycia przez powstańców wielkopolskich niemieckiego lotniska w podpoznańskiej wsi Ławica. Zdarzenie to miało istotny wpływ na przebieg powstania i na rozwój polskiego lotnictwa.

Zdobyte rankiem 6 stycznia 1919 roku lotnisko było ostatnim bastionem oporu Niemców w pobliżu wyzwolonego miasta. Po krótkiej walce Niemcy złożyli broń. Zginął jeden powstaniec, a kilku zostało rannych; po stronie niemieckiej było dwóch zabitych.

Majątek zdobyty na lotnisku oraz w niemieckiej hali sterowcowej na Winiarach umożliwił stronie polskiej rozpoczęcie prac nad organizacją własnego lotnictwa. Źródła historyczne podają, że powstańcy 6 stycznia przejęli sprzęt lotniczy wart nawet 200 milionów marek niemieckich, w tym kilkadziesiąt gotowych do startu samolotów, zakonserwowane części kilkuset kolejnych maszyn, spore zapasy broni i amunicji.

Jak powiedziała prezes Klubu Seniorów Lotnictwa Aeroklubu Poznańskiego Barbara Grześkowiak-Bocian, zdobycie Ławicy miało duże znaczenie dla powodzenia powstania wielkopolskiego. Samoloty po zdobyciu lotniska przemalowano na polskie barwy i już następnego dnia odbył się pierwszy, kontrolny lot nad Poznaniem.

W światku lotniczym świadomość wagi zdarzeń sprzed 96 lat jest dość duża, natomiast w społeczeństwie - nikła. Nie wiadomo, jak by się potoczyły losy powstania, gdyby Ławica nie została zdobyta. Pierwsze polskie maszyny nad Poznaniem wzbudziły wielką radość, wielki entuzjazm

— powiedziała Grześkowiak-Bocian.

27 grudnia 2014 roku, w trakcie centralnych obchodów rocznicy wybuchu powstania, marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak podkreślił, że zdobycie lotniska było „najbardziej brawurową akcja, o szczególnym znaczeniu nie tylko dla losów powstania”.

Zdobycz powstańców uważana jest przez historyków za największy łup wojenny w dziejach polskiego oręża

— dodał marszałek.

Ze zdobytego sprzętu sformowano kilka eskadr lotniczych, dających początek polskiemu lotnictwu. Na tych samolotach, już z polskimi znakami, 9 stycznia 1919 r. Polacy zbombardowali lotnisko we Frankfurcie nad Odrą. Był to odwet za niemieckie naloty po zdobyciu Ławicy.

Lecą znad Polski. Zrzucają bomby! To nalot! Nalot!

— krzyczeli przerażeni Niemcy.

Był to pierwszy w historii atak polskich lotników na terytorium wroga.

W trakcie kolejnych walk w różnych częściach Wielkopolski, polskie lotnictwo wspomagało powstańców z powietrza - nie tyle poprzez bombardowania, ale prowadząc rozpoznanie

— powiedziała Grześkowiak-Bocian.

Lotnicy walczyli później o Lwów, odpierali też wojska bolszewickie w 1920 r. W miejscu niemieckiego lotniska funkcjonuje obecnie port lotniczy Poznań-Ławica.

Uroczystości rocznicowe przy Pomniku Zdobywców Lotniska Ławica, usytuowanym przy starym budynku portu lotniczego, odbędą się we środę. Organizatorami wydarzenia są: poznański oddział Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa Wojskowego RP oraz Klub Seniorów Lotnictwa Aeroklubu Poznańskiego.

Stacja Lotnicza Poznań, czyli pruskie lotnisko wojskowe w Ławicy pod Poznaniem, powstała w 1913 roku. Oficjalne otwarcie odbyło się 26 sierpnia z udziałem cesarza Wilhelma II.

Powstanie wielkopolskie rozpoczęło się 27 grudnia 1918 r. Było jednym z niewielu polskich zrywów niepodległościowych zakończonych sukcesem. Dzięki niemu ziemie Wielkopolski zostały włączone do tworzącej się II Rzeczypospolitej.

gah/PAP/portal Adama Michnika