Chłodne miesiące, rosnące rachunki za ogrzewanie i krótsze dni mogą być wyzwaniem dla wielu z nas. Jak zapewnić sobie ciepło bez nadwyrężania budżetu? Odkryj sprawdzone metody na ciepły i komfortowy dom.

Dlaczego tak ważne jest, aby zająć się sprawą ogrzewania?

Wszyscy pamiętamy zeszłoroczny problem z węglem, długie kolejki, wysokie ceny. Kryzys energetyczny to skutek wybuchu wojny w Ukrainie, ale również efekt uzależnienia od importowanych paliw kopalnych. Moglibyśmy przejść ten kryzys znacznie mniejszym kosztem, gdyby Polska przez ostatnie lata inwestowała więcej w odnawialne źródła energii i efektywność energetyczną. Zmniejszenie zużycia energii, a także przechodzenie na niezależne od importowanych paliw odnawialne źródła energii, oznacza nie tylko bezpieczne i tanie ogrzewanie, ale też czystsze powietrze i mniejsze wydatki w służbie zdrowia na leczenie skutków smogu. Można obniżyć koszty ogrzewania i podnieść komfort mieszkania w budynku, przechodząc trzy kolejne etapy. Jest to efektywność energetyczna, zmniejszenie strat ciepła, niskoemisyjne i wydajne źródło ciepła oraz własne źródło energii.

Zanim jednak zostaną podjęte pierwsze działania i pierwsze wydatki, warto sprawdzić dokładnie stan domu, szczelność okien i wydajność wentylacji, a także rodzaj ogrzewania i stan instalacji grzewczej. Pozwoli to wyłapać największe „dziury”, którymi ucieka ciepło z Twojego domu (przez dach, okna, a może drzwi?).

Warto też rozważyć zlecenie specjaliście audytu energetycznego. Rzetelnie przeprowadzony (a nie taki kupiony w Internecie) będzie dobrą podstawą termomodernizacji i pozwoli określić klasę energetyczną budynku. Jest to wymagane w przypadku sprzedaży lub wynajmu mieszkania, a także przy niektórych rodzajach dofinansowania inwestycji.

Krok 1: Ocieplenie budynku – zapobiegaj marnowaniu ciepła

Najtańsza jest ta energia, którą się zaoszczędzi. Zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło stanowi najprostszy sposób na zmniejszenie rachunków. Dwa z ponad sześciu milionów domów w Polsce może zmniejszyć koszty ogrzewania o połowę tylko przez docieplenie.

Izolacja termiczna domu, obejmująca ściany i dach, to kosztowny proces, więc należy go starannie zaplanować, ponieważ wydatek nawet 20-30 tysięcy zł przy obecnych cenach może się zwrócić już w kilka lat (jeśli rocznie zaoszczędzimy 2-3 tony węgla).

Jeśli nie chcemy wielkiego remontu, to jeszcze przed zimą można skorzystać z łatwiejszych i szybszych rozwiązań na krótszy okres. Na przykład ocieplenie poprzez wdmuchanie lub natrysk materiału izolacyjnego – kulek styropianu, pianki poliuretanowej, wełny mineralnej lub wełny celulozowej. Ten ostatni sposób nadaje się szczególnie dobrze do izolacji stropu (przez który może uciekać nawet ⅓ ciepła) oraz wypełnienia tzw. „pustek powietrznych” w ścianach.

Warto również zaopiekować się wentylacją, przez którą tracimy dużo ciepła, ale to bardziej skomplikowany temat, ponieważ ze względów bezpieczeństwa nie wolno ograniczać nadmiernie wymiany powietrza w domu. Najlepszym rozwiązaniem może być aktywna wentylacja z odzyskiem ciepła (rekuperacja), ale to również najdroższa opcja.

Krok 2: Wymień stary i nieopłacalny piec

Kiedy Twój dom jest dobrze zaizolowany i zimą zużywasz mało opału, można pomyśleć o pozbyciu się pieca węglowego, którego jedyną zaletą było tanie paliwo (do niedawna). Najlepiej na pompę ciepła. Jest to urządzenie działające na tej samej zasadzie, co lodówka, tyle że chłodzi na zewnątrz i grzeje w domu. Wykorzystując zasilanie elektryczne, pobiera ciepło z otoczenia, oddając do domu 3-4 razy więcej energii, niż zużywa prądu. Oznacza to, że zapłacisz 4 mniejszy rachunek niż przy elektrycznym grzejniku i bojlerze. Poza tym pompa nie wymaga komina, nie wytwarza groźnego czadu ani nie potrzeba jej dosypywać węgla, ani czyścić z popiołu i sadzy…

Jeśli nie chcesz zmieniać całego ogrzewania lub mieszkasz w bloku, możesz zastosować klimatyzator z pompą ciepła, który nie zagrzeje wody, ale – w porównaniu do grzejnika – taniej dogrzeje Twoje mieszkanie (lub tylko wybrane pomieszczenie). Poza tym ochłodzi pokój w letnie upały. Niezwykła popularność pomp ciepła w ubiegłym roku (zainstalowano ich ok. 200 tys.) spowodowała skok cen, ale w tym roku urządzenia te powinny tanieć.

Krok 3: Własna elektrownia?

Najprostszą opcją własnej elektrowni są panele fotowoltaiczne zainstalowane na dachu lub obok domu. Fotowoltaika nie traci na popularności wśród Polaków, pomimo zmiany sposobu rozliczania na mniej korzystny net-billing. Dzięki panelom można produkować własną energię, a za nadwyżki wprowadzone do sieci uzyskać pieniądze na zakup energii w miesiącach zimowych, kiedy produkcja ze słońca spada. Przy obecnym sposobie rozliczeń i kłopotach z przeciążeniami w sieci, aby lepiej wykorzystać własną produkcję, warto zaopatrzyć się choćby w niewielki magazyn energii. Znacznie lepszym rozwiązaniem może być stworzenie lub dołączenie do wspólnoty energetycznej.

Wspólnota energetyczna, czyli rób prąd z sąsiadami!

Wspólnota energetyczna to grupa ludzi, którzy razem inwestują w zielone źródła prądu. We wspólnocie mogą być sąsiedzi, małe firmy oraz gminy, które wspólnie inwestują w odnawialne źródła energii oraz z niej korzystają. Koszty można pomiędzy członków spółdzielni, a przez to zainwestować wyższą kwotę w rozwiązania niedostępne dla indywidualnych osób. Dzięki temu mieszkańcy mogą być współużytkownikami dużych turbin wiatrowych z magazynami energii albo biogazowni i nie tylko zaoszczędzić na rachunkach, ale korzystać z zielonej energii przez cały rok i jednocześnie stać się niezależnymi od tradycyjnych elektrowni! Więcej na ten temat tutaj.

Programy dofinansowujące, z których możesz skorzystać

Program „Czyste Powietrze” to państwowa inicjatywa (wraz ze wsparciem Unii Europejskiej), która ma na celu dofinansowanie gospodarstw domowych w zakresie termomodernizacji budynku oraz wymiany źródła ciepła na bardziej wydajny. Dofinansowanie może dotyczyć wymiany źródła ciepła, zarówno z demontażem, jak i montażem nowej instalacji, a także innymi pracami remontowymi.[1]

Program „Stop Smog” – gminy mogą przeznaczyć środki na termomodernizację, wymianę nieefektywnego źródła ciepła czy zapewnienie dostępu do energii z instalacji OZE (odnawialne źródła energii). Dofinansowanie skierowane jest dla mieszkańców gmin, których nie stać na wymianę pieca i inne remonty z tym związane[2].

Program „Ciepłe Mieszkanie” to dofinansowanie wymiany nieopłacalnych kotłów oraz ocieplenia budynków. Skierowany jest do właścicieli budynków wielorodzinnych oraz najemców mieszkań komunalnych i wspólnoty (od 3 do 7 lokali).

Niezależnie od wsparcia z powyższych programów, obowiązuje również podatkowa ulga termomodernizacyjna.

[1] https://czystepowietrze.gov.pl/czyste-powietrze/

[2] https://czystepowietrze.gov.pl/stop-smog/