Józef Kuraś „Ogień” jest kolejnym „Niezłomnym”, który zostanie upamiętniony przez Narodowy Bank Polski na srebrnej monecie kolekcjonerskiej o nominale 10 zł. Moneta kolekcjonerska zostanie wprowadzona do obiegu 15 marca 2023 r.

Serię „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni” tworzą srebrne monety kolekcjonerskie z wizerunkami bohaterów, którzy – jak głosi inskrypcja umieszczona na monetach – „Zachowali się jak trzeba”. Narodowy Bank Polski od 2017 roku przypomina sylwetki Żołnierzy Wyklętych, którzy polegli, walcząc w polskim powojennym podziemiu niepodległościowym, antysowieckim i antykomunistycznym. Do tej pory kolekcjonerzy mogli wzbogacić swoją kolekcję o monety przedstawiające postaci m.in. Witolda Pileckiego „Witold”, Augusta Emila Fieldorfa „Nil”, Kazimierza Kamieńskiego „Huzar” czy Danutę Siedzikównę „Inka”.

Nowa moneta z serii

Najnowsza moneta upamiętni Józefa Kurasia ps. „Ogień”, który toczył walkę przeciwko Związkowi Socjalistycznych Republik Radzieckich i przeciw komunistom na terenie Podhala i innych części województwa krakowskiego do 1947 r.

Zdjęcie: Rewers monety „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni” – Józef Kuraś „Ogień”

Na rewersie monety znajdują się wizerunki: Józefa Kurasia ps. „Ogień”, wstęgi o barwach Rzeczypospolitej Polskiej z symbolem Polski Walczącej, napis „Zachowali się jak trzeba” oraz daty urodzin i śmierci „Ognia”: 1915-1947. Na awersie przedstawiono rozerwane kraty więzienne.

Zdjęcie: Awers monety „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni” – Józef Kuraś „Ogień”

Działalność „Ognia”

Józef Kuraś „Ogień”, urodzony w 1915 r. w Waksmundzie koło Nowego Targu, w 1934 r. został członkiem Stronnictwa Ludowego, a w 1936 r. został powołany do wojska – służył w Sanoku i Słobodce koło Wilna.

W czasie kampanii wrześniowej 1939 r. walczył w szeregach 1 Pułku Strzelców Podhalańskich.

Po nieudanej próbie przedostania się do Francji wrócił do Waksmundu. W listopadzie 1939 r. zaangażował się w działalność konspiracyjną

– pisze historyk Tadeusz Płużański w folderze poświęconym emisji monety.

Kuraś był również żołnierzem Konfederacji Tatrzańskiej i Armii Krajowej, dowódcą oddziałów Ludowej Straży Bezpieczeństwa oraz oddziału egzekucyjnego Powiatowej Delegatury Rządu RP w Nowym Targu.

Dramatyczna geneza pseudonimu

Historyk Tadeusz Płużański przypomina tragiczną historię rodziny Kurasia.

W czerwcu 1943 r. w odwecie za egzekucję dokonaną przez oddział Kurasia na dwóch policjantach będących agentami Gestapo, Niemcy zamordowali jego żonę, dwuipółletniego syna i ojca. Ciała zamordowanych i rodzinny dom Kurasia spalono

– pisze historyk.

Wówczas Józef Kuraś przyjął pseudonim „Ogień”.

Zgrupowanie partyzanckie „Błyskawica”

Na początku 1945 r. Józef Kuraś uczestniczył w tworzeniu struktur Milicji Obywatelskiej i Urzędu Bezpieczeństwa w Nowym Targu. Realizował w ten sposób zalecenia kierowanego przez Stanisława Mikołajczyka Stronnictwa Ludowego, które dotyczyły przejmowania władzy na terenach wyzwolonych przez Sowietów.

Kiedy okazało się, że wizja ta jest nierealna, Kuraś utworzył zgrupowanie partyzanckie „Błyskawica”

— podkreśla Tadeusz Płużański.

Historyk przypomina również, że podczas walki przeciwko ZSRR i przeciwko komunistom, w wielu miejscach Kuraś stanowił w terenie realną władzę wojskową, a nawet polityczną – wobec słabości władzy komunistycznej.

Oddziały „Ognia” organizowały też akcje przeciwko Słowakom opowiadającym się za przyłączeniem polskich części Spiszu i Orawy do państwa słowackiego. Należy podkreślić, że zgrupowanie „Błyskawica” miało znakomicie działający wywiad i cieszyło się poparciem społeczeństwa.

21 lutego 1947 r. otoczony przez oddziały UB i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego we wsi Ostrowsko pod Nowym Targiem mjr „Ogień” próbował popełnić samobójstwo

– pisze Tadeusz Płużański.

Ranny Kuraś zmarł następnego dnia w szpitalu w Nowym Targu. Do dziś nie jest znane miejsce pochówku mjr. Józefa Kurasia „Ognia”.

Banknoty i monety kolekcjonerskie NBP

Banknoty i monety kolekcjonerskie NBP nawiązują do ważnych wydarzeń, upamiętniają wybitne postaci, autorytety i ich rolę w historii Polski.

Monety kolekcjonerskie są wykonywane ze złota i srebra, mogą być dodatkowo uatrakcyjnione poprzez dodanie elementów ozdobnych, wykonanych np. z bursztynu, szkła, krzemienia pasiastego czy ceramiki lub też technik dodatkowych – nadruku w technice tampondruku, druku UV, selektywnego złocenia czy matowienia laserowego.

Banknoty kolekcjonerskie, w związku z ich szczególnym charakterem, różnią się od banknotów powszechnego obiegu m.in. bogatszą symboliką wizerunków postaci i wydarzeń, kompozycją i szczegółami ikonografii, specyfikacją techniczną – dotyczącą zastosowanych zabezpieczeń przed fałszowaniem, kolorystyką, wymiarami czy zastosowanymi technikami druku.

Zakup monet kolekcjonerskich NBP – stacjonarnie lub online

Zakupu emitowanych przez Narodowy Bank Polski wartości kolekcjonerskich można dokonać w sklepie internetowym kolekcjoner.nbp.pl lub w jednym z 16 Oddziałów Okręgowych NBP, które zlokalizowane są w każdym mieście wojewódzkim.

Plany emisyjne NBP

W kolejnych miesiącach 2023 roku numizmatycy i kolekcjonerzy będą mogli wzbogacić swoje zbiory m.in. monetami kolekcjonerskimi z serii „Polskie Termopile” czy „Skarby Stanisława Augusta”. Zainaugurowane zostaną również dwie nowe serie monet kolekcjonerskich – „W Polskę wierzę” oraz „Polskie banknoty obiegowe”.

Szczegółowe informacje o zaplanowanych emisjach monet i banknotów kolekcjonerskich na 2023 rok, datach i nominałach znajdują się są na stronie Narodowego Banku Polskiego w Planie emisji wartości kolekcjonerskich i monet okolicznościowych na 2023 r.

Szczegółowe informacje o nowej monecie kolekcjonerskiej NBP

„Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni” – Józef Kuraś „Ogień”

nominał: 10 zł

metal: Ag 925/1000

stempel: lustrzany, tampondruk

średnica: 32,00 mm

masa: 14,14 g

brzeg (bok): gładki

nakład: do 10 000 szt.

Projektant: Dobrochna Surajewska

Emitent: NBP

Na zlecenie NBP monety wyprodukowała Mennica Polska S.A.