Mamy w Elblągu port morski z nowoczesną infrastrukturą, w którą jako miasto zainwestowaliśmy już ponad 100 mln zł - podkreślił prezydent Elbląga Witold Wróblewski. Wiceminister infrastruktury Marek Gróbarczyk wskazał, że potrzebne są dalsze inwestycje i dokapitalizowanie spółki. Samorządowcy z Elbląga oraz Mierzei Wiślanej oceniają, że otwarcie nowej drogi wodnej z Zalewu Wiślanego na Bałtyk to szansa na rozwój regionu. Przekop już w trakcie budowy stał się atrakcją dla turystów. Dla żeglarzy to nowy szlak, który pozwoli na wypłynięcie z Zalewu na Zatokę Gdańską.

CZYTAJ RÓWNIEŻ: Dziś otwarcie kanału przez Mierzeję Wiślaną! „Na ten moment czekaliśmy wiele lat”. SPRAWDŹ SZCZEGÓŁY

CZYTAJ TAKŻE: Przekop Mierzei? Prezydencki minister podkreśla: „To ważna inwestycja przede wszystkim ze względu na bezpieczeństwo Polski”

„Mamy w Elblągu port morski”

W sobotę odbędzie się oficjalne otwarcie Kanału Żeglugowego, będącego częścią nowej drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską. Aby przejście przez Mierzeję Wiślaną było funkcjonalne, konieczne jest pogłębienie torów wodnych na Zalewie Wiślanym i na rzece Elbląg do portu wraz z budową mostu pontonowego w Nowakowie. Koniec prac nastąpi jesienią przyszłego roku. Całość rządowej inwestycji ma kosztować 1,9 mld zł.

Beneficjentem przekopu ma być - obok portów nad Zalewem Wiślanym - przede wszystkim port w Elblągu. Obecnie jest to przedsięwzięcie komunalne.

Dziś z dumą możemy mówić, że osiągnęliśmy sukces. Mamy w Elblągu port morski z nowoczesną infrastrukturą, w którą jako miasto zainwestowaliśmy już ponad 100 mln zł. Nasz port jest przygotowany na otwarcie na świat

— podkreślał niedawno w Sejmie prezydent Elbląga Witold Wróblewski.

Wśród dotychczasowych inwestycji infrastrukturalnych i portowych wymieniał trasę Unii Europejskiej, która stanowi fragment obwodnicy północnej miasta łączącej drogę krajową S7 z drogami wojewódzkimi nr 503, 504 i wyprowadzającej ruch tranzytowy z centrum miasta na nową trasę mostową. Całkowita wartość tego projektu wyniosła 25,7 mln zł. Powstał także terminal składowo-przeładunkowy z miejscem kontroli graniczno-celnej i punktem kontroli oraz badań fitosanitarnych za 21,7 mln zł. Za 3,2 mln zł wybudowany został terminal pasażerski z punktem odpraw międzynarodowych. Za 38,4 mln zł rozbudowano infrastrukturę portu w obrębie Starego Miasta w Elblągu, w tym przebudowano dwa mosty na zwodzone oraz przebudowano nabrzeże przy Bulwarze Zygmunta Augusta, tak by dostępne było dla jednostek o szerokości do 15 m i długości do 100 m. Za 9,1 mln zł rozbudowano port żeglarski przy ulicy Radomskiej, a 2,7 mln zł kosztowała modernizacja hangaru dla żeglarzy w jachtklubie przy ul. Radomskiej.

Wróblewski mówił również o dalszych inwestycjach. Wśród planowanych przedsięwzięć wymienił: przebudowę obrotnicy dla statków wraz z umocnieniem nabrzeży; budowę nowego nabrzeża przy ul. Radomskiej; przedłużenie terminala składowo-przeładunkowego; budowę terminala nr 2 wraz z dostępem do bocznicy kolejowej; modernizację nabrzeża przy Energa Kogenerencja; adaptację i zagospodarowanie terenów Grupy Żywiec; modernizację Wyspy Spichrzów.

Prezydent Elbląga podkreślił, że projekt „Rozbudowa i modernizacja portu morskiego w Elblągu” w sierpniu 2020 r. zgłoszony został do Krajowego Planu Odbudowy. We wrześniu 2021 r. w ramach naboru projektów strategicznych Funduszy Europejskich dla Warmii i Mazur na lata 2021-2027 zgłoszone zostało przedsięwzięcie „Rozwój portu morskiego w Elblągu”. Łączna kwota to ponad 200 mln zł. Inwestycje zostały uznane za strategiczne dla województwa warmińsko-mazurskiego.

Przedstawiciele rządu rozpoczęli z elbląskim samorządem rozmowy o dofinansowaniu portu, ale w zamian za przejęcie większości udziałów w spółce.

Żeby w pełni korzystać z potencjału portu, zaproponowaliśmy, że dokapitalizujemy port kwotą do 100 mln złotych, by przeprowadzić te najbardziej niezbędne inwestycje

— mówił wiceminister aktywów państwowych Andrzej Śliwka.

Wiceminister infrastruktury Gróbarczyk wskazywał niedawno w Sejmie, że prowadzone są intensywne prace z Zarządem Portu Morskiego Elbląg.

W zeszłym tygodniu odbyło się spotkanie, na którym ustaliliśmy zakres działań zmierzających do modernizacji portu w Elblągu. Przygotowaliśmy na ten cel w pierwszym etapie 100 mln zł. Będzie on wymagał podjęcia zgód właścicielskich, jak i wykonania wszelkich prac związanych z wyceną spółki i strategią

— mówił.

Wyjaśnił, że „nie ma planów związanych z nacjonalizacją elbląskiego portu”, a ustalenia i inwestycje w port mają się odbywać na zasadzie kompromisu przy zgodzie miasta, operatorów i Skarbu Państwa.

Chodzi także o ostatni kilometr toru przed portem w Elblągu. Trzeba go pogłębić, żeby jednostki podchodziły bez przeszkód do nabrzeża. Samorząd wskazuje, że ostatnie 900 m to tor dostępowy należący do Skarbu Państwa i to rząd powinien wykonać na nim prace.

Otwierany oficjalnie w sobotę Kanał Żeglugowy to pierwszy etap całej inwestycji. Obejmował: budowę portu osłonowego na Zatoce Gdańskiej, nabrzeża południowego i połączeniowego oraz Kanału Żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, a także kapitanatu Nowy Świat, jak również wykonanie śluzy, Mostu Południowego i Północnego, a ponadto sztucznej wyspy na Zalewie Wiślanym.

Prace w drugim etapie - obejmującym pogłębienie i obudowę rzeki Elbląg oraz budowę nowego, ponad 100-metrowego mostu obrotowego w Nowakowie - są zaawansowane w 67 proc. Prace w trzecim etapie - obejmujące roboty pogłębiarskie na Zalewie Wiślanym - są zaawansowane w 29 proc.

Wiceminister Gróbarczyk zapewnił, że wszystkie prace są prowadzone zgodnie z harmonogramem i ostateczny termin zakończenia całości inwestycji nastąpi jesienią 2023 roku. Przekop umożliwi wpływanie jednostek do 100 m długości i o zanurzeniu 4,5 m oraz szerokości 20 m i zestawów barek do 180 m.

Całkowita długość drogi wodnej z Zatoki Gdańskiej przez Zalew Wiślany do Elbląga to prawie 23 km, z czego samo przejście przez Zalew Wiślany mierzy nieco ponad 10 km, na rzece Elbląg – także ponad 10 km, a pozostałe ok. 2,5 km to odcinek, na który złożą się śluza i port zewnętrzny oraz stanowisko postojowe. Kanał i cały tor wodny będą miały docelowo 5 m głębokości.

Jak podkreślił rząd, z chwilą uruchomienia kanału Polska zerwie z dominacją Rosji w regionie. Statki zyskają swobodny dostęp do wszystkich portów Zalewu Wiślanego i - co najważniejsze - do portu morskiego w Elblągu. Dla Elbląga, Warmii i całej Polski Wschodniej otworzą się nowe możliwości rozwojowe - wskazali przedstawiciele rządu.

Celem inwestycji jest m.in. zwiększenie atrakcyjności gospodarczej województwa warmińsko-mazurskiego, a w szczególności Elbląga i portu w tym mieście, a także innych portów Zalewu Wiślanego. Znacząco, o prawie 100 km, skróci się szlak wodny na Bałtyk, obecnie prowadzący przez Cieśninę Piławską kontrolowaną przez Rosję.

Samorządowcy: Szansa na rozwój regionu

Samorządowcy z Elbląga oraz z Mierzei Wiślanej oceniają, że kanał da impuls do rozwoju regionu.

Wraz z przekopem Mierzei Wiślanej otwiera się nowa szansa rozwojowa dla Elbląga

— uważa prezydent miasta Witold Wróblewski. Na konferencji zorganizowanej na kilka dni przed otwarciem kanału prezydent ocenił, że „będzie to data historyczna, kiedy swobodnie będziemy mogli dopływać do Bałtyku”.

Kanał żeglugowy przez Mierzeję Wiślaną dla Elbląga jest istotnym przedsięwzięciem

— stwierdził. Podkreślił, że po jego otwarciu przestanie mieć znaczenie „kaprys Rosji” co do Cieśniny Piławskiej czy statki z banderą Polską czy unijną wpłyną do Elbląga, czy nie wpłyną.

Do tej pory na przepłynięcie przez Cieśninę Piławską m.in. polskie jednostki musiały każdorazowo uzyskiwać zgodę Rosji. Po wybudowaniu kanału przez Mierzeję Wiślaną nie będą musiały tego robić. Dzięki przekopowi skróci się też droga jednostek płynących z Zatoki Gdańskiej na Zalew Wiślany. Prezydent Elbląga podkreślił, że od ponad 30 lat miasto dążyło do przekopu przez Mierzeję Wiślaną.

Dziś jesteśmy na ostatniej prostej

— dodał. Wskazał również, że byli prezydenci miasta i radni „byli ukierunkowani na to, żeby port w Elblągu się rozwijał”.

Burmistrz Krynicy Morskiej Adam Ostrowski powiedział PAP, że cieszy go to, że inwestycja jest już gotowa i czeka na otwarcie.

Jestem samorządowcem, czekamy aż rząd otworzy przekop. Czekamy także na to jak inwestycja przełoży się na wzrost zainteresowania turystycznego

— dodał.

Starosta nowodworski Jacek Gross wskazał, że powiat ma przygotowaną bazę żeglarsko - noclegową oraz agroturystyczną. Jest przekonany, że inwestycja przyczyni się do zwiększenia ruchu. Pytany, czy budowa nowej drogi wodnej wpłynęła na wzrost cen nieruchomości rozmówca PAP odpowiedział, że ceny nieruchomości wzrosły na całym wybrzeżu nie tylko na Mierzei. Ruch turystyczny w okolicy przekopu jest i będzie na pewno większy, zatem można zakładać, że wpłynie także na wzrost cen nieruchomości” - dodał.

Jak zaznaczył, już w trakcie budowy przekop przyciągał turystów. Jadący na wypoczynek do Krynicy Morskiej od Stegny zatrzymują się obok budowy i oglądają inwestycję.

Kanał żeglugowy to także spełnienie marzeń żeglarzy o dostępności i otwarciu drogi z Zalewu na Zatokę Gdańską.

Bogdan Justyński z elbląskiego okręgowego Związku Żeglarskiego powiedział PAP, że przekop Mierzei umożliwi wypływanie z Zalewu ale także Pojezierza Ostródzko-Iławskiego na wody Zatoki Gdańskiej.

Nawet na jeziorach buduje się i czarteruje obecnie łódki nie mniejsze niż 10 metrów. Pozwalają one żeglować po Zalewie i Zatoce Gdańskiej, po morzu w strefie przybrzeżnej. Dlatego otwarcie przekopu spowoduje ruch turystyczny w obie strony

— podkreślił.

Aby Kanał Żeglugowy był funkcjonalny potrzebne są inwestycje uzupełniające. II etap obejmuje przebudowę istniejącego toru wodnego na rzece Elbląg w zakresie obudowy brzegów, które docelowo przejmą funkcje ziemnych wałów przeciwpowodziowych, budowę przystani niskich, ułatwiających dostęp do rzeki oraz budowę mostu obrotowego nad rzeką Elbląg w Nowakowie, wraz ze zmianami układu drogowego. III etap obejmuje pogłębienie toru wodnego na Zalewie Wiślanym. Zakończeniu całości prac planowane jest na 2023 r.

olnk/PAP